انواع سنگ ساختمانی
سنگها را میتوان از هر جهت به عنوان بهترین مصالح برای استفاده در ساختمان منحصر به فرد دانست چرا که تودهای متراکم، مستحکم و هماهنگ از یک و یا چند کانی و دارای تنوع رنگی بالایی بوده که به طور طبیعی در کنار هم قرار گرفته و از دوام و استحکام بسیار بالا و مقاوم برخوردار است.
به گزارش نمایشگاه بین المللی سنگ ایران، در تعریف جامع سنگ می توان گفت که سنگ توده ای متراکم، مستحکم و هماهنگ از یک و یا چند کانی است که دارای تنوع رنگی بالایی بوده که به طور طبیعی در کنار هم قرار گرفته شده اند. ویژگی هایی همچون دوام و استحکام بسیار بالا، مقاومت در برابر سایش و تغییرات دمایی، پایداری در برابر مواد شیمیایی، برخورداری از ثبات رنگی و همچنین قابلیت برش و صیقل دادن، سنگ ها را از هر جهت به عنوان بهترین مصالح برای استفاده در ساختمان منحصر به فرد نموده است.
سنگهای متنوع ساختمانی
به طور کلی سنگها به سه دسته آذرین، رسوبی و سنگهای دگرگونی تقسیم بندی می شوند. سنگ های آذرین از ذوب شدن مواد مذاب که به ماگما نیز معروف می باشند، حاصل می شوند. در صورتیکه مواد مذاب در زیر زمین سخت و جامد شوند، سنگ های آذرین درونی همانند سنگ گرانیت حاصل می شود و در صورتیکه مواد مذاب بر روی سطح زمین جاری شوند، آذرین بیرونی مانند بازالت تولید می گردد. سنگ های رسوبی هم به صورت لایه لایه بوده که از ته نشین شدن رسوبات حاصل می شوند. سنگ تراورتن و مرمریت از مهمترین سنگ های آهکی رسوبی می باشند. سنگ های دگرگونی هم جزء سنگ های محکم و با دوامی می باشند که تحت گرما، فشار و سیالات، دگرگون شده اند. سنگ مرمر نوعی سنگ آهکی حاصل از دگرگون شدن است.
بازار صادرات سنگ ایران
ایران از جمله کشورهای تولید کننده و صادر کننده سنگ ساختمانی است که به دو صورت خام(بدون برش) و همچنین برش خورده (اسلب و تایل) آن را به اقصی نقاط جهان صادر می نماید. کل ظرفیت معادن سنگ شناخته شده در کشور بالغ بر ۴۷ میلیارد تن است که از این میزان حدود دو هزار واحد صنعتی با ظرفیتی بالغ بر ۲۷ میلیون تن که بسیار ناچیز است، در این حوزه مشغول به فعالیت می باشند. از این میزان ۴ میلیارد تن مربوط به سنگ نما و سنگ های تزئینی است که از این لحاظ ایران را در رنکینگ چهارم تولیدکنندگان سنگ در جهان قرار داده است. بیشترین حجم صادرات سنگ از ایران به صورت خام فروشی بوده که در حدود دو سوم کل صادرات سنگ است را شامل می شود که مقصد اصلی آن کشورهای چین، امارات متحده عربی، ترکیه و کشورهای اروپایی ایتالیا، آلمان، انگلیس، فرانسه، بلژیک، لهستان و آمریکای جنوبی، استرالیا و ژاپن می باشند.
زیبایی و جلای سنگ های ساختمانی از معادن ایران
ایران کشوری غنی از معادن انواع سنگ های ساختمانی است. ۴۴% سنگ مرمریت، ۲۵% سنگ چینی، ۲۰% سنگ گرانیت، ۱۰% سنگ تراورتن و ۲% سنگ مرمر بیشترین سهم از تنوع سنگی معادن ایران است که استان های اصفهان، کرمانشاه، محلات، قم، زنجان، قزوین، همدان و آذربایجان شرقی سهم بزرگی از معادن کشور را به خود اختصاص داده اند. این در حالیست که برخی از کشورهای دنیا به دلیل فقر معادن سنگ، فقط به تولید یک نوع سنگ ساختمانی در معادن خود بسنده می کنند. مثلاً برزیل کشوری است که فقط دارای معادن سنگ گرانیت است و یا ایتالیا تنها معدن سنگ مرمریت را تحت حوزه خود دارد که در این بین ایران می تواند با مدیریت دقیق و با بازاریابی داده محور سهم عظیمی از بازار جهانی سنگ را به خود اختصاص دهد. اما تحریم های گسترده جهانی که بالطبع بر روابط و تعاملات سیاسی کشور با سایر کشورهای جهان سایه افکنده، موجی از مشکلات اقتصادی را برای صادر کنندگان آن به وجود آورده است. همچنین وجود مشکلاتی در زمینه حمل و نقل، پراکندگی حوزه های معادن در کشور، فرسودگی ماشین آلات و عدم استفاده از تکنولوژی های روز جهان در کنار مالیات گسترده صادرات، ایران را به سوی خام فروشی سوق داده است. کشورهایی نظیر ایتالیا، ترکیه و چین فقط خواستار سنگ های ساختمانی خام از ایران می باشند. از این رو خام فروشی به دلیل نداشتن ارزش افزوده، شامل عوارض شده که این امر برای شرکت صادر کننده بسیار گران تمام می شود. همچنین به دلیل وزن بالای سنگ، حمل و نقل فقط از طریق زمینی و دریایی امکان پذیر است که به دلیل وجود مشکلات حمل و نقل دریایی، فقط حمل از طریق زمینی امکانپذیر است که هزینه آن نیز بسیار بالا است.
صادرات سنگ ساختمانی
آنچه که آمار نشان می دهد تقاضای صادرات سنگ ساختمانی در حدود ۷ میلیون تن است در حالیکه ظرفیت کل ۲۵ میلیون تن است. در این بین با مدیریت راهبردی و برخورداری از تکنولوژی روز دنیا می توان ظرفیت استخراج و تولید سنگ های فرآوری شده را افزایش داد. بیش از نیمی از کارخانجات داخلی می توانند با رعایت استانداردهای کمی و کیفی جهانی با بزرگترین کشورهای جهان در این زمینه رقابت کرده و صادرات خود را افزایش دهند. مثلاً روسیه به دلیل جمعیت بالا، شرایط آب و هوایی منحصر به فرد و همچنین سیاست خوبی که با ایران دارد، می تواند سهم مهمی از بازار معادن سنگ ساختمانی ایران را به خود اختصاص دهد. در این میان سنگ گرانیت به دلیل استحکام و مقاومت بسیار بالایی که در برابر تغییرات دمایی، عدم لغزندگی و میزان جذب آب دارد، می تواند بهترین گزینه برای صادرات به روسیه باشد. همچنین با توجه به استقبال از سنگ های ایرانی به دلیل تنوع رنگی بسیار بالا، ایران می تواند در این زمینه گام های اساسی بردارد.
* ایرنا