شرایط افزایش صادرات غیرنفتی را فراهم کنیم
نایب رئیس کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق بازرگانی تهران: متاسفانه ساختارهای تجارت خارجی ما در شرایط کنونی، با مشکلات فراوانی روبهروست که برای داشتن یک تجارت موفق نیاز به اصلاح آنها وجود دارد.
به گزارش نمایشگاه بین المللی سنگ ایران، برخلاف سالهای نهچندان دور که اقتصاد کشور بر پایه صادرات نفت و ارز حاصل از آن مدیریت میشد، در شرایط کنونی وضعیت بهگونهای است که دیگر نمیتوان روی چنین درآمدهایی حساب باز کرد و اقتصاد ما باتوجه به ضرورت تامین ارز در مسیر تازهای گام نهاده است.
حقیقت آن است که اقتصاد این روزهای کشور بهدلیل وجود تحریمها و محدودیتهای ایجاد شده برای صادرات نفت از این منبع بینصیب و برای تامین ارز مورد نیاز بهشدت نیازمند صادرات کالاهای غیرنفتی است. اما ورود موفق به عرصه اقتصاد بدون نفت و صادرات کالاهای غیرنفتی قواعد و ساختارهای خاص خود را میطلبد که باید توجه به آنها را در دستور کار قرار داد.
در واقع ما بیش از پیش نیازمند اتخاذ سیاستهای ارزی با ثبات بیشتر از طرف دولت و زیرمجموعههای تصمیمگیر در این حوزه هستیم تا امکان برنامهریزیهای تجاری و افزایش صادرات کشور را داشته باشیم. متاسفانه ساختارهای تجارت خارجی ما در شرایط کنونی، با مشکلات فراوانی روبهروست که برای داشتن یک تجارت موفق نیاز به اصلاح آنها وجود دارد.
در واقع نخستین نکتهای که در این راستا به ذهن میرسد این است که باتوجه به اینکه صادرات یک امر مکرر است، نه یکباره و صادرکننده معمولا از محل بازگشت ارز، نسبت به تامین و تولید کالا و صادرات مجدد اقدام میکند و همچنین با در نظر گرفتن اینکه صادرکنندگان واقعی بخش خصوصی -که در شرایط حاضر در خط مقدم جنگ اقتصادی علیه کشورمان قرار دارند- با مشکلات، محدودیتها و ریسکهای متعدد داخلی و خارجی از قبیل عدم ثبات لازم در مقررات و سیاستها، مشکلات حملونقل، موضوع نرخهای صادراتی، موانع وصول مطالبات و نقل و انتقال وجوه مواجهند، شاید انتظار یک عملکرد موفق صادراتمحور از آنها چندان منصفانه نباشد.
ما برای اینکه بتوانیم عملکرد مطلوبی در این زمینه داشته باشیم، نیازمند شرایطی هستیم که باید برای فعالان اقتصادی ما فراهم شود. افزایش قیمت ارز متناسب با نرخ تورم و عدم سرکوب آن، میتواند یکی از پارامترهای لازم برای افزایش صادرات کالاهای غیرنفتی کشور باشد.
البته باید به این موضوع نیز توجه داشت که این مسئلهای نیست که بازرگانان بتوانند بهصورت خودمحور برای آن اقدام کنند و این امر باید با حمایت دولت و نهادهای ذیربط از تولیدات صادراتمحور با دیپلماسی فعال اقتصادی برای توسعه بازارهای صادراتی همراه باشد. علاوه بر این ثبات در قوانین و مقررات و پیشبینیپذیر بودن آن از مسائلی است که در این راستا حتما باید مد نظر قرار گیرد.
البته در کنار موارد و عوامل ذکرشده، باید به این نکته نیز توجه داشت که افزایش میزان صادرات باتوجه به افزایش قیمت ارز، نیازمند شرایط مطلوب تجارت بینالمللی نیز هست، اما درحالحاضر این موضوع در کشور ما تحت تاثیر تحریمهای اقتصادی ایالات متحده امریکا علیه کشورمان قرار گرفته که مسیر تجارت بینالمللی را برای ما دشوارتر از گذشته میکند.
گذشته از تمام این موارد و در یک نگاه اجمالی درمییابیم که اقتصاد جهان طی یک سال گذشته با همهگیری ویروس کرونا و پیامدهای ناشی از آن درگیر بوده که مشکلات فراوانی را برای فعالان اقتصادی در تمام بخشها ایجاد کرد و آثار آن هنوز هم در اقتصاد دیده میشود؛ طبیعتا نظام تجاری کشور ما نیز از این چالشها و محدودیتها بینصیب نبوده و به شکلهای مختلف، مسیرهای صادراتی و گزینههای هدف در این حوزه را برای ما محدودتر کرده است.
عباس آرگون - نایب رئیس کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق بازرگانی تهران - صمت