۵۰ درصد معادن تعطیل است
کشور به ویژه منطقه کاشان سرشار از منابع سنگهای تزئینی است اما سیاستهای غلط دولت این معادن را به زمین زده است.
به گزارش نمایشگاه بین المللی سنگ ایران، نعمتهای خدادادی در سراسر کشور باعث شده است تا ایران در حوزههای مختلف حرفی برای گفتن داشته باشد و از سوی دیگر نیز موجب اشتغال، کارآفرینی و رشد و پویایی اقتصاد میشود و خوشبختانه شهرستان کاشان نیز از این نعمات الهی بهرهمند است.
این شهرستان پتانسیل خوبی در حوزه سنگهای تزئینی دارد اما متأسفانه ساز و کار به گونهای نیست که از معدن این بخش به صورت شایسته بهرهبرداری شود و همچنان همچون گنجی نهفته در دل کوه پنهان است در حالی که میتوان درآمد سرشاری را از این بخش کسب کرد و از سوی دیگر اشتغال در کاشان را سر و سامان بخشید.
بهرام شکوری با بیان اینکه سنگهای تزئین جزء سنگهای معدنی و از ذخائر کشور محسوب میشود، اظهار داشت: وال استریت ارزش منابع کشور را 27.3 تریلیون دلار ارزیابی کرده و ما در رتبه پنجم دنیا قرار داریم و بیش از سه میلیارد تن ذخیره قطعی داریم و پنج میلیارد تن ذخائر قطعی و احتمالی است که هنوز کشف نشده است.
وی با بیان اینکه استان اصفهان نیز استانهای پر پتانسیل در سنگهای تزئینی است، افزود: استانهایی نظیر استان مرکزی در این زمینه از ظرفیت بالایی برخوردار است و بیشتر کارخانه های فرآوری سنگ در استان اصفهان وجود دارد و شهرستان کاشان نیز از این پتانسیل برخوردار است اما متأسفانه نزدیک به 50 درصد معادن مربوط به سنگهای تزئینی تعطیل شدند و مسائل و مشکلات زیادی دارند که یکی از مسائل مهم آنان مسئله مالی چه در حوزه سرمایه در گردش و چه در خرید تجهیزات است و در بخش زیرساختها نیز مشکلاتی دارند.
رئیس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق ایران ضمن انتقاد از اجرای عوارض غیرکارشناسی بر روی معادن سنگهای تزئینی ابراز داشت: یک نسخه واحد برای تمامی معادن پیچیده شد و حوزه سنگهای تزئینی تحت تأثیر قرار گرفت و این موضوع تحت عنوان جلوگیری از خام فروشی اتخاذ شد که امیدواریم با تجربه وزیر صمت این مشکل را حل کرد.
وی با بیان اینکه با وجود این ذخائر تولید 9 میلیون تن را تحقق بخشیدیم، گفت: بیشترین میزان تولید سالانه بیشتر از 15 میلیون تن نبوده و این بدین معنی است که ذخائر سنگی ما تا 400 سال آینده پاسخگو است و اکثر این سنگهای تولیدی تا حدود 93 درصد در داخل کشور مصرف میشود و تنها هفت درصد به صورت فرآوری نشده صادر میشود.
شکوری با بیان اینکه ارزآوری بیش از سالانه 350 میلیون دلار نبوده است، تصریح کرد: کشور ترکیه که ذخائر آن تقریبا با ایران یکی است، بیش از 75 درصد از تولید سنگ خود را به صورت خام صادر میکند و درآمد حاصل از این تولید و صادرات بیش از پنج میلیارد دلار است چراکه کل گردشگری سنگ در دنیا 24 میلیارد دلار است و توانسته 20 درصد از این بازار را به خود اختصاص دهد.
وی با بیان اینکه دلیل این خام فروشی تغییر ذائقه و سلیقه مردم است، تأکید کرد: کالاهای جانشین زیادی برای سنگ آماده و اگر این کالا ارزشمند استفاده نشود در آینده ارزش خاصی پیدا نمیکنند و بر همین اساس این کشورها سنگ های تزئینی را با توان خود فرآوری و بخشی را به صورت خام صادرات میکنند و از این رو نمیتوان برای تمامی سنگهای معدنی نسخه واحدی را پیچید.
رئیس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق ایران ضمن تأکید بر نقش تاثیرگذاری شرکتهای دانش بنیان در سنگهای معدنی به ویژه سنگهای تزئینی افزود: امروز هرچه قدر با استفاده از دانش جدید و علوم دانش بنیان بتوانیم ضایعات را به صف برسانیم توانستیم بهرهوری را افزایش بدهیم و بر همین اساس برخی از طراحها به گونهای سنگ های غیرقابل فروش را طراحی میکنند که بازار بسیار خوبی را برای آنان ایجاد کرده است.
وی ضمن انتقاد از عدم تخصیص تسهیلات کرونایی به حوزه صنایع معدنی و سنگ تزئینی گفت: از آنجا که مردم عادی نیز حتی از منافع و تسهیلات کرونایی استفاده نکرده است توقعی نیست که این حوزه نیز از تسهیلات استفاده برده باشند؛ دولت ما دولت بزرگی شده است و هزینههای جاری کشور بسیار زیاد شده است و باید به سمت کوچک کردن دولت باشیم و بخش خصوصی را نیز تقویت کنیم.
تعریف درستی از خام فروشی نداریم
کامران وکیل ضمن اشاره به زنجیره ارزش حوزه سنگهای معدنی اظهار داشت: در سنگهای تزئینی همین که سنگ از دل معدن به سلامت استخراج میشود خود به نوعی فرآوری است چرا هیچ قسمتی پر ریسک تر از مرحله اول نیست و بر همین اساس سنگی که از معدن استخراج میشود یک نوع فرآوری است و بعد از این مرحله هنوز ده مرحله دیگر وجود دارد.
وی با بیان اینکه استخراج سنگ تزئینی به نوعی فرآوری است و اصطلاح خام فروشی به نوعی صحیح نیست، افزود: دلیل اینکه حلقههای بعدی فرآوری در همان استان شکل نگرفته به نظر من به دلیل سیاستهای غلط دولت است و به بهانه حمایت از صنایع داخلی جلوی واردات کالای خارجی را گرفتند و وقتی تولیدکننده داخلی با افزایش تعرفه حمایت شد به کیفیت اهمیت نمیدهد.
دبیر اتحادیههای سنگی های معدنی ایران با بیان اینکه موضوع در حوزههای مختلف از جمله سنگ معدنی و تزئینی وجود دارد، اظهارداشت: بسیاری از صنایع ایران که در گذشته صادرکننده و حرفی برای گفتن داشتند امروز به دلیل سیاستهای غلط کیفیت آنان کاهش و به ورشکستگی گرایش پیدا کردند و ضربه سختی به آنان وارد شده است.
وی با بیان اینکه افزایش تعرفه در راستای حمایت از محصولات داخلی سیاستی بسیار غلط است، گفت: به دلیل اینکه بازار سنگ ایران رقیب خارجی ندارد و محصولات با هر کیفیتی به فروش میرسد تولیدکنندگان زیاد به کیفیت اهمیت نمیدهند در حالی که نمیتوانند در بازار کشورهای خارجی رقابت کنند و دلیل آن هم این است که اقتصاد ما فلج و مریض است.
* تسنیم