تسهیلات باید بر بخش تولید متمرکز شود
اما شاید پرسش دیگری که در این زمینه مطرح می‌شود این باشد که پس در وضعیت فعلی، راهکار منطقی و موثر در این حوزه چه خواهد بود؟ در واقع اگر بخواهیم برای حل مشکل بازار مسکن راهکاری بیابیم، باید شیوه اعطای تسهیلات را اصلاح کنیم.
به گزارش نمایشگاه بین المللی سنگ ایران، مسکن مانند بسیاری از حوزه‌های سرمایه‌ای متاثر از بازار ارز است و البته تفاوت آن با حوزه‌های دیگر در این است که شاید بازار مسکن آخرین بازار سرمایه باشد که از نوسانات ارز متاثر می‌شود؛ با این استدلال متوجه می‌شویم که قیمت کنونی مسکن نیز مربوط به حدود ۶ ماه قبل است که دلار ۲۳ یا ۲۴ هزار تومان بود و عملا دلار ۳۰ هزار تومانی هنوز تاثیر خود را در بازار مسکن نگذاشته است.
در واقع با توجه به نوسانات قیمت ارز در طول ماه‌های گذشته باید گفت که بازار مسکن برای افزایش قیمت همچنان ظرفیت دارد و نبود قدرت خرید جامعه این مسئله را به تاخیر انداخته و با این وضعیت بحث برگشت قیمت‌ها منتفی است و اساسا در اقتصاد ما چنین موضوعی مسبوق به سابقه نیست.
باتوجه به این موضوع در شرایط فعلی یکی از سوال‌های اساسی در حوزه مسکن این است که آیا وام به‌عنوان یک راه‌حل می‌تواند جایگاه داشته باشد و تاثیری بر وضعیت قیمت در حوزه مسکن بگذارد یا خیر؟
در پاسخ به این پرسش باید گفت مهم‌ترین نقشی که وام مسکن می‌تواند در بازار ایجاد کند، ایجاد شوک یا موج افزایش قیمت است و یکی از موثرترین موضوعات بر افزایش قیمت زمین، رهن و اجاره و خرید، افزایش سقف وام مسکن است.
گرچه طی ماه‌های اخیر اعلام شده که احتمال افزایش سقف این وام وجود دارد و بعد تکذیب می‌شود، اما این موضوع در عمل تاثیر خود را از لحاظ روانی در بازار می‌گذارد و موجب افزایش قیمت می‌شود زیرا هر خبری در بازار مسکن می‌تواند تلاطم شدید ایجاد کند.
تاثیری که وام مسکن بر این حوزه می‌گذارد برای تقویت بخش تقاضا است و تقویت بخش تقاضا در اقتصاد ما تاکنون آن‌طور که باید و شاید جواب نداده است.
در حقیقت این موضوع در موارد مشابه تنها منجر به فریز شدن منابع بانکی و ایجاد تورم و رکود تورمی شده است و نتیجه حاصل از آن کاملا بر خلاف اهداف مد نظر بوده است.
شاید در این زمینه اختصاص وام در حوزه خودرو، نمونه و چشم‌اندازی باشد که بتواند تاثیر این موضوع در بازار مسکن را تعریف کند.
چند سال قبل دولت یک خط اعتباری چند هزار میلیاردی برای تحریک بخش تقاضا در بازار خودرو ارائه کرد که این تسهیلات مشکلی را حل نکرد و منابع بانک‌ها را به سمت معوق شدن برد، چون با تکانه‌های اقتصادی در کشور، پرداخت اقساط برای مردم مشکل شد.
برای مسکن هم این روند وجود دارد و با تحریک تقاضا، نه‌تنها بهبودی در وضعیت حاصل نمی‌شود بلکه قیمت‌ها نیز افزایش بیشتری می‌یابند.
براساس گزارش‌های بازار مسکن در شهریور امسال، قیمت هر مترمربع زیربنای مسکونی در شهر تهران ۲۴ میلیون و ۲۸۰ هزار تومان اعلام شده که این رقم در مقایسه با سال گذشته ۹۸ درصد رشد داشته است. پس با در نظر گرفتن وام مسکن ۴۰۰ میلیون تومانی باید گفت این وام در شهر تهران حدود ۲۰ یا ۳۰ درصد قیمت ملک را پوشش می‌دهد و عملا در قدرت خرید تاثیری ندارد.
اما شاید پرسش دیگری که در این زمینه مطرح می‌شود این باشد که پس در وضعیت فعلی، راهکار منطقی و موثر در این حوزه چه خواهد بود؟ در واقع اگر بخواهیم برای حل مشکل بازار مسکن راهکاری بیابیم، باید شیوه اعطای تسهیلات را اصلاح کنیم.
یعنی تسهیلات به جای اینکه به شکل وام به بخش تقاضا اختصاص یابد، باید در بخش تولید متمرکز شود و در اختیار انبوه‌سازان بخش خصوصی قرار گیرد و طرح جامع تشدید تولید مسکن با مشارکت بانک‌ها در دستور کار قرار بگیرد. در این روش باید بازپرداخت تسهیلات را به متقاضی نهایی بسپاریم و اجازه ندهیم تسهیلات در بخش خرید متمرکز شود.
خشایار باقرپور - مدیرعامل اتحادیه تعاونی‌های عمرانی شهر تهران -صمت
