به گزارش نمایشگاه بین المللی سنگ ایران، مشکلات بخش خصوصی در شرایط تحریم با شیوع ویروس کرونا در سالل جاری بیش از پیش سخت شده و تصمیم‌ها و شرایط داخلی نیز مشکلات را چندین برابر کرده و باعث شده تا بخش خصوصی اعم از تولیدکننده،صادرکننده و واردکننده در شرایط بسیار سختی قرار گیرند که نتیجه آن، برای کشور نیز مثبت نخواهد بود.

با توجه به این شرایط و تلاش بخش‌خصوصی برای تصمیم‌گیری های صحیح از سوی دولت و عدم توجه به رویکردهای بخش خصوصی به عنوان سربازان خط مقدم در شرایط کنونی؛فعالان بخش خصوصی طی جلسه ای با آیت الله محسن کازرونی، به عنوان نماینده مقام معظم رهبری در مجلس خبرگان، سعی کردند مطالبات خود را به گوش مجلس خبرگان برسانند.

در این جلسه فرشید فرزانگان، رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و امارات با اشاره به موانع و مشکلات بسیار پیش روی صادرات کشور، گفت: لازم است، مشکلات و موانع تجارت کشور به ویژه درحوزه صادرات کالاهای غیرتحریمی از جمله محصولات کشاورزی مورد بررسی قرار گیرد.

* افزایش شانزده درصدی صادرات محصولات کشاوزی به امارات

به گفته وی، طی سالهای 1397 و سال گذشته تولید محصولات کشاورزی بیش از پیش رشد داشته و انتظار می رود تا این روند رو به رشد تولید در سال جاری نیز ادامه داشته باشد؛ لیکن با توجه به مازاد تولید، اهمیت صادرات محصولات کشاورزی به طور کامل درک نشده و روند صادرات محصولات کشاورزی با ایجاد خود تحریمی های متعدد افزایش قابل انتظاری پیدا نکرد.

فرزانگان با اشاره به افزایش شانزده درصدی صادرات محصولات کشاورزی به امارات، اظهار داشت: افزایش صادرات محصولات کشاورزی در راستای حفظ منابع و آب کشور و همچنین بازگشت ارز به کشور از اهمیت بالایی برخوردار است و در صورتی که این مشکلات به صورت ریشه ای مرتفع نشود به اشتغال کشور آسیب خواهد زد.

* حمل محصولات فسادپذیر به امارات با لنج های غیر استاندارد

وی با اشاره به عدم نظارت بر بارگیری محصولات و صادرات آن،افزود: افزایش هزینه های حمل و نقل به دلیل کمبود کانتینرهای یخچال‌دار در کشور از جمله مشکلات صادرات محصولات کشاورزی است؛ این در حالی است که بارها خواسته ایم تا حد ظرفیت داخلی تولید این کانتینر، در داخل صورت گیرد و در راستای تامین نیاز واردات آن برای کاهش قیمت هزینه حمل صادراتی آزاد شود.

رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و امارات از حمل محصولات فساد پذیر توسط لنج های غیراستاندارد خبر داد و گفت: عدم رعایت استاندارهای بسته بندی و عدم وجود برند ایرانی دربازارهای بین المللی لطمه ای بزرگ به صادرات کشور است.

وی تصمیمات خلق الساعه دولت بدون مشورت بخش خصوصی را یکی دیگر از معضلات کشور دانست و گفت: باید بدانیم که بازارهای صادراتی بر تلاش های پر هزینه و دامنه دار بازاریابی های بین المللی بدست می آید و خلق قوانین در لحظه آسیب بزرگی به اعتبار تجار وارد می کند.

* افزایش مدت رفع تعهدات ارزی به شش ماه

فرزانگان ادامه داد: عدم رعایت بسته بندی، عدم کیفیت کانتینرهای یخچالدار از جمله مواردی هستند که سهم ضایعات محصولات کشاورزی را افزایش داده و اکنون حداقل سی و پنج درصد از محصولات صادراتی کشاورزی از بین می رود.

وی به فروش اعتباری محصولات صادراتی ایران و بازگشت ارز آن پس از حداقل سه ماه اشاره و اظهار داشت: رفع تعهد ارزی پس ازگذشت چهار ماه از صادرات محصول در شرایط کنونی امکان‌پذیر نیست و بخش خصوصی درخواست افزایش این زمان به شش ماه رادارد.

رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و امارات در راستای رفع تعهدارزی صادرات افزود: امکان این وجود دارد که بخشی ازمحصولات کشاورزی پس از صادرات فروش نرود و چون فروش اعتباری است کل بار تسویه نگردد؛ اما بر اساس روند بانک مرکزی باید ارز کل محموله به کشور بازگردد و این نیز مشکلی است که به آن توجه نشده است.

وی همچنین به فروش ریالی اشاره کرد و گفت: در بازارهای مرزی بسیاری از کالاها به صورت ریالی به فروش می رود؛ این در حالی است که صادرات ریالی نیز برای دولت معنا ندارد.

فرزانگان به راهکارهایی در راستای تسهیل صادرات کشور اشاره کرد و گفت: لجستیک و بنادر کشور باید ساماندهی شوند و پیگیری این امر از طریق کمیسیون توسعه صادرات اتاق ایران امکانپذیر است و در شورای عالی صادرات مطرح شده است.

وی به لزوم ورود کانتینرهای یخچال‌دار تاکید و همچنین عنوان کرد: در این شرایط لازم است که در کشورهای همسایه هدف صادراتی که پتانسیل صادراتی قابل تاملی دارند دفاتر تجاری ایجاد شود.

این فعال اقتصادی ضمن اشاره بر لزوم تجهیز پایانه های صادراتی، تاکید کرد: سیستم تهاتر یا اتاق معامله پایاپای باید درکشور فعال شود تا طی توافق صادرکننده و واردکننده قیمت ارز صادراتی در بانک مقصد توافق و برای واردات واردکننده (بدون انتقال پول) مصرف گردد.

* زمین بازی صادرکنندگان از سنگلاخ است

در این نشست جمشید نفر، رئیس کمیسیون صادرات غیرنفتی اتاق بازرگانی ایران نیز با اشاره به جایگاه ویژه روحانیت درکشور، اظهار کرد: اکنون دشمن یک فرصت استثنایی در اختیارما قرار داده است و اگر بتوانیم از این فرصت به درستی استفاده کنیم انقلابی اقتصادی رقم خواهد خورد.

وی ادامه داد: متاسفانه این فرصت نیز مانند سایر فرصت هایی که درچهل سال اخیر فراهم شده، از دست داده‌ایم. پیش از این فروپاشی شوروی یک فرصت اقتصادی بی نظیر برای کشور بود که ترکیه از این فرصت نهایت استفاده را برد.

به گفته نفر، ترکمنستان نزدیکترین کشور از کشورهای CIS به ایران است و شرایط بسیار مناسبی از نظر سیاسی بین دو کشور ایجاد شده بود تا بتوانیم از منابع آنها استفاده کنیم؛ اما از آنجاکه اقتصاد در ایران نفت محور بود ما این فرصتها را از دست دادیم.

وی با اشاره به از دست رفتن وجهه آمریکا در شرایط تحریمی در دنیا، گفت: ما می توانستیم از این شرایط از جنبه های فرهنگی ، سیاسی و اقتصادی بهره برداری کنیم؛ اما این فرصت نیز مانند فرصت های قبلی در حال از دست رفتن است.

دبیرکل کنفدراسیون صادرات مشکل عمده فعالان اقتصادی را درشرایط حاضر با بانک مرکزی دانست، تصریح کرد: مشکلات سیستمی بانک مرکزی برای بازگشت ارز صادراتی روندی است که توسط بانک مرکزی در شرایطی اعمال می شود که دولت قدرت بازگرداندن ارز خود از کشورهای دیگر را ندارد.

* هزینه هشت تا شانزده درصدی بازگشت ارز به کشور

به گفته وی، ارز در مسیر بازگشت به کشور بین هشت تا شانزده درصدهزینه در بر دارد؛ اما بانک مرکزی معتقد است که صادرکننده بایدارز خود را در سامانه نیما با  پنج تا ده درصد پایین تر از قیمت ارائه کند؛ این در حالی است که شاید حجم صادرات بالا است اما سود آن کم است این میزان کسر توجیه اقتصادی ندارد.

نفر با تاکید بر این که صادرات کالا به معنی رقابت با دنیا است،افزود: در این شرایط سود صادرکننده چند درصد بیشتر نیست واگر سود را تبدیل به زیان کنید حاصلی جز خروج صادرکنندگان با اهلیت از صحنه ندارد.

وی ادامه داد: در این شرایط به صادرکنندگان اتهام خیانت و عدم انجام وظیفه ملی می زنند، در حالی که در اقتصاد داخلی سفته بازی سود بسیار بالایی دارد. اگر روش صحیحی برای بازگشت ارز صادراتی وجود دارد که ما از آن بی خبر هستیم خواهش می کنیم دولت تنها ده هزار دلار صادرات انجام دهد و ارز آن را به کشور باز گرداند و این روش را به صادرکنندگان آموزش دهد.

وی با بیان اینکه صادرکنندگان در زمینی بازی می کنند که سنگلاخ است، افزود: ما نیاز به زمین مسطح داریم تا بتوانیم وظیفه خود را به بهترین نحو اجرا کنیم.

* اتاق های تهاتر را راه اندازی کنید

حسن نظرزاده دباغ، عضو و بازرس انجمن کشت فراسرزمینی ایران نیز در این نشست با اشاره به اینکه معضلات بزرگی درعرصه صادرات و واردات کشور وجود دارد، گفت: علت اصلی این مشکلات نیز نداشتن متولی است. ما آنقدر موازی کاری داریم که نیازی به تحریم دشمن نیست.

وی تشریح کرد: ما در یک بازار هفت میلیاردی وارد می شویم و هرموقع قیمتی رقابتی ارائه می کنیم چینی‌ها زیر قیمت ما آن محصول را ارائه می کنند تا ما وارد بازار نشویم ، چراکه دولت آنها حمایت می کند؛ اما ما تا کنون تنها نام جایزه صادراتی و تشویق های عملی را شنیده ایم.

به گفته دباغ، تجارت کشور نیازمند یک متولی است و باید به بخش خصوصی تفویض اختیار شود. تا کنون هیچ رتبه بندی برای تجار وجود نداشته و هر فردی وارد بحث تجارت شده است. این در حالی است که برای صادرات رب گوجه فرنگی در ترکیه تنها تعداد اندکی این امکان را دارند. همچنین نود تا صد درصد هزینه های حضور در نمایشگاه بین المللی به آنها داده می شود؛ اما ما فقط اسم آن راشنیده ایم.

وی از لزوم راه اندازی اتاق های تهاتر خبر داد و گفت: اکنون دولت به صورت موازی با بخش خصوصی فعالیت می کند و به محض فعالیت بخش خصوصی در یک حوزه ورود کرده شرایط رابرای بخش خصوصی دشوار می نماید.

* جنگ نرم در عراق شرایط صادرات را سخت تر می کند

همچنین در این نشست سیدحمید حسینی، دبیرکل اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق با بیان اینکه شرایط کنونی کشور بسیارسخت است، تاکید کرد: در صورتی که کشور بتواند امسال را بامشکلات سپری کند به شرایط سهل خواهد رسید. امسال علاوه بر فشار تحریم ها شیوع ویروس کرونا و کسری بودجه نیز شرایط را سخت تر کرده و برای عبور از این شرایط باید دست به دست هم دهیم.

به گفته حسینی، متاسفانه کشور بجای تمرکز روی مسائل اقتصادی در سطح دولت و مجلس دچار تفرق در تصمیم گیری و جناح بندی سیاسی شده و ما هر روز با یکدیگر مباهله داشته وعلیه یکدیگر حرف می زنیم و اصلاً شرایط کشور و منطقه را درنظام بین الملل درک نمی کنیم، این گونه رفتار جز ناامید کردن مردم و خدشه به اعتماد عمومی چیزی در پی ندارد.

وی به وظایف اتاق بازرگانی اشاره کرد و گفت: اتاق بازرگانی باید جایگاه بخش خصوصی را ارتقا دهد. اکنون هیچ کس در این کشور این باور را ندارد و همه فکر می کنند که بخش خصوصی به دنبال منافع خود است در حالیکه بخش خصوصی عملکرد و جایگاه خود را در مشکلات بزرگ به خوبی نشان داده است.

دبیرکل اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق با بیان اینکه باید اعضای اتاق بازرگانی تقویت شوند، افزود: اتاق بازرگانی وظیفه دارد برای اعضای خود شبکه سازی و بازارسازی کرده و موانع کسب و کار در کشور را با مشورت با قوای سه گانه به حداقل برساند.

وی تاکید کرد: اینکه می بینیم چهار ماه از سال می گذرد و قانونی تصویب می شود که از ابتدای سال لازم الاجراست نشان می دهد که ارزش های ذاتی و دینی در حال از بین رفتن است، چون جوهره دین وفای به عهد است. بی ثباتی در مقررات اقتصادی بسیار به کشورآسیب زده و خواهد زد.

وی با اشاره به کشور عراق که یکی از بزرگترین شریک های تجاری کشور است، اظهار داشت: اکنون جنگ نرمی در عراق علیه ایران راه افتاده است. شبکه های اجتماعی علیه ماست و ما به روابط ونفوذ سیاسی و سنتی خود تکیه کرده ایم که به راحتی از طریق جنگ نرم از بین می رود. در چنین شرایطی قطعا صادرات به عراق سختتر خواهد شد و نمی توانیم روی آینده عراق حساب کنیم.

* موانع سازمان ها برای استفاده از ارز دیجیتال

سادینا آبایی، عضو هیات رئیسه اتاق مشترک بازرگانی ایران وامارات در این نشست با اشاره به اینکه ارتباط ما با حوزه نخبگی کشور بسیار کم و ناچیز است، گفت: ما می خواهیم وقتی به نخبگی کشور رای می دهیم آثار آن را ببینیم و این زمانی خواهدبود که ارتباط بیشتری بین دو بخش صورت گیرد.

وی با بیان اینکه در شرایط کنونی از فضای مجازی غافل هستیم،افزود: یک خانم در شورای عالی فضای مجازی وجود ندارد که درصورت حضور باعث می شد تا قوانین انعطاف بیشتری داشته باشد که اکنون از آن برخوردار نیست و شیوه برخورد معلمانه ، جایگزین شیوه برخورد قهری گردد.

آبایی به ارتباط بین تولید و صادرات اشاره کرد و گفت: در شرایط حاضر در صورتی که تولید نباشد، صادراتی وجود نخواهد داشت. ما تولید سنتی را داریم و همچنان نیز این شرایط به همین شیوه عمل می کنیم که جوابگوی نیاز امروز جهان نیست.

به گفته وی، اکنون نیازمند دیجیتال مارکتینگ در سطح بین الملل هستیم تا ارتباط قوی تری برقرار شود. ما نیازمند ساخت مراکزعلمی، بیمارستان، مراکز خرید و سرمایه گذاری در کشورهای دیگر برای صادرات خدمات فنی و مهندسی هستیم.

عضو هیات رئیسه اتاق مشترک بازرگانی ایران و امارات معتقد است که در کشورهایی که بازار هدف تجاری هستند نیز بخش سیاسی کشور گاهاً به جای حفاظت از منافع ملی مانع رشد بخش خصوصی می شود.

وی با بیان اینکه ارز دیجیتال نیز از جمله مواردی است که باید به آن پرداخته شود، ادامه داد: در راستای استفاده از ارز دیجیتال هر سازمان و متولی یک نوع برخورد کرده است این در حالی است که با این ارز می توان مشکلات کوچک صادرکنندگان را برطرف کرد.

* «ترانزیت» اصلی که مغفول ماند

در این نشست رضا ایلاتی، دبیر کل اتاق مشترک بازرگانی ایران و امارات با اشاره به اینکه در راستای حمل و نقل علیرغم تنگناهای بوجود آمده کشور ما در شرایط جغرافیایی مناسبی قرار دارد، گفت: کشور امارات از نظر اقتصادی به ایران وابسته است و کالاهای زیادی از امارات و هند به کشورهای CIS صادر میشود که ما در این زمینه کم کاری کرده ایم.

وی با تاکید براینکه ترانزیت بین المللی از ایران می تواند بسیار حائز اهمیت باشد، افزود: ما در حوزه خزر هم با مشکلات بسیاری مواجه هستیم که از جمله آنها میتوان به ظرفیت پایین حمل و نقل اشاره کرد. در شرایط تحریم ها توجه به اوراسیا و افزایش ظرفیتهای ترانزیتی می تواند مسیر جدیدی باشد برای رسیدن سریع کشورهای CIS به آب های آزاد که لازم است تدابیری اندیشیده شود.

* احتمال خروج سرمایه تجار افزایش یافت

عرفان شاکری، عضو هیات رئیسه اتاق مشترک بازرگانی ایران و امارات نیز در این نشست به 3 گزینه اصلی در شرایط تحریم اشاره کرد و گفت: در این شرایط 3 گزینه اصلی داریم که واردکننده، صادرکننده و تولیدکننده است. در این میان واردکننده اتهام فرصت طلبی و صادرکننده اتهام خائن را از سوی دولت یدک می کشد و تولیدکننده نیز ضعیف و مظلوم است.

وی با بیان اینکه ما اکنون مسیری را می رویم که نسلهای آینده دچار مشکل خواهند شد، افزود: بسیاری از تجار در حال خروج سرمایه های خود از کشور هستند و این نقطه ضعفی بزرگ است که در آینده ایران را دچار مشکلات زیادی خواهد کرد.

به گفته شاکری، در شرایط کنونی نظرات بخش دولتی مرتب در حال تغییر است، یک روز صادرات الگو قرار میگیرد و روز دیگر مانعی برای صادرات ایجاد می کنند. به نظر میرسد مجلس خبرگان می تواند ارتباط نزدیکی با اتاق بازرگانی برقرار گرده و از نظرات بخش خصوصی استفاده کند.

عضو هیات رئیسه اتاق مشترک بازرگانی ایران و امارات ادامه داد: کشور در همین چند ماه سال جاری با مشکلات ارزی، تخصیص ارز برای دارو، مواد غذایی و ... مواجه بوده که قطعا با مشکلات کمبود، احتکار و تورم مواجه خواهد شد.

وی با بیان اینکه برخورد قهری و جزایی با چنین شرایطی نتیجه عکس دارد، افزود: همه افراد در حال حرکت به سمت حاشیه امن هستند و به بازارهای بورس، طلا، ارز و از این دست روی آورده اند که هیچ کدام جایگزین کار تولید و تامین نخواهد شد.

شاکری تاکید کرد: اکنون شیوع ویروس کرونا بسیاری از تجار را در کشور نگه داشته است این در حالی است که پس از رفع این مشکل ممکن است بسیاری از آنها سرمایه های خود را از کشور خارج خواهند کرد.

* دولت در اقتصاد دچار بلاتکلیفی و سردرگمی است

حسن بقایی، مدیرعامل یک شرکت تولیدی نیز در این نشست گفت: اگر ترامپ می دانست در حوزه خود تحریمی چقدر صاحب نظر هستیم هیچگاه آنقدر وقت برای ایران نمیگذاشت.

وی با بیان اینکه تولید در حال متوقف شدن است، افزود: در این شرایط نمی توان گفت چین و روسیه هم دوستان ایران هستند و انزوایی که در دنیا برای ما در حال رخ دادن است شرایط سختی را فراهم کرده که جای تامل دارد.

به گفته بقایی، دولت دچار بلاتکلیفی و سردرگمی در اقتصاد است. یک روز بازار سهام را حمایت می کند و یک روز پول را به سمت ارز هدایت می کند، این سردرگمی به علت نبود نقشه راه منسجم و عدم تبیین اهداف اقتصادی در شکلی منسجم و فرادولتی است. شرایط مناسب نیست و اگر با همین فرمان جلو برویم در آینده دچار بحران و شرایط سختی خواهیم بود.

* وضعیت فعلی کشور مخلوطی از مشکلات سیاسی و اقتصادی است

آیت الله محسن کازرونی، نماینده رهبری در مجلس خبرگان در پایان پس از جمع بندی نظرات بخش خصوصی تاکید کرد: ما با مشکلات به صورت کلی آشنا هستیم و مجلس خبرگان می تواند یک رسانه امین باشد که حرفها را به گوش متولیان و مقام معظم رهبری برساند.

وی با بیان اینکه مطالب مطرح شده را منتقل خواهیم کرد و ما امین مردم هستیم، افزود: خود رئیس جمهور در مجلس خبرگان حضور دارند و موارد به ایشان منتقل می گردد.

آیت الله کازرونی به شرایط غیرعادی کشور اشاره کرد و گفت: از ابتدای انقلاب تاکنون تحریم های نرمی بر ایران حاکم بوده است و از آنها عبور کرده ایم؛ اما در شرایط حاضر تحریمها مشکل بسیار دشواری به کشور تحمیل شده است.

در شرایطی که فروش نفت کشور به حداقل رسیده این در حالیکه عمده در آمد کشور بر پایه نفت بنا شده بود و اکنون شیوع ویروس کرونا نیز بر دشواری کار افزوده و وضعیت را اضطراری کرده است.

آیت الله کازرونی، تاکید کرد: بخشی از نابسامانی های کنونی مربوط به تحریمها و بخش دیگر از عدم مدیریت بویژه در عرضه اقتصاد کشور است. برای حل مشکلات اقتصادی باید راه حل های مرتبط و مناسب با هر بخش انتخاب شود؛ اما ظاهراً داستان اقتصاد ما این گونه نیست.

وی با بیان اینکه بخش دیگر از مشکلات ما سیاسی است، افزود: شرایط کشور و ریشه مشکلات ما که مخلوطی از مشکلات سیاسی و اقتصادی است باید طوری باشند که تولیدکننده و تاجر هر کدام فضای مطلوب کار و تجارت داشته و این مهم در احادیث و روایات اسلامی تاکید و موکد شده است و نباید مردم تا این حد در سختی باشند.

نماینده رهبری در مجلس خبرگان تاکید کرد: صادرات کار مقدسی است و دغدغه این روزهای همه ما حل مشکلات خواهد بود که امید است با عنایت مقام معظم رهبری ریشه مشکلات شناسایی و حل گردد.

* تسنیم