ضرورت نوسازی ماشین‌آلات برای افزایش بهره‌وری
هفته جاری تفاهمنامه همکاری شرکت‌های بزرگ معدن و صنایع معدنی با شرکت هپکو به امضا رسید و قرار است در نخستین گام ۷۰۰ دستگاه ماشین‌آلات راهسازی ازسوی هپکو تا سال آینده ساخته شود.
به گزارش نمایشگاه بین المللی سنگ ایران، با توجه به اجرای عملیات معدنی سالانه حدود یک و دو میلیارد تن در سطح کشور، نوسازی ماشین‌آلات در افزایش بهره‌وری در بخش معدن و صنایع معدنی نقش کلیدی دارد. سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) از دهه هشتاد مصمم به نوسازی بخش معدن و صنایع معدنی بوده؛ اما تحقق این مهم به پشتوانه مالی و ارزی وابسته است که محدودیت‌ها مانع عملکرد فراگیر شده است.
وزارت صنعت، معدن و تجارت پیش‌بینی کرده امسال صد تا صد و بیست میلیون تن افزایش استخراج از معادن فعال کشور داشته باشد و این مهم با ماشین‌آلاتی که عمری بالای سی سال دارند، چندان واقع‌بینانه به‌نظر نمی‌رسد. ضمن اینکه برابر آمار رسمی وزارتخانه مزبور، سال گذشته سیصد و بیست و یک دستگاه ماشین‌آلات و تجهیزات معدنی وارد کشور شد، درحالی که هر واحد معدنی به‌طور متوسط به چهار دستگاه ماشین‌آلات سنگین نیاز دارد و با رقم پنج هزار و ششصد معدن فعال، افزون بر بیست هزار دستگاه مورد نیاز است و با هزینه‌های سنگین این‌گونه ماشین‌آلات، بهره‌برداران نیازمند حمایت‌های دولت هستند.
رویکرد حمایتی برای رشد بومی‌سازی
معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت گفت: شرکت هپکو به سازمان تامین اجتماعی واگذار شده، با این وجود رویکرد حمایتی ایمیدرو برای رشد بومی‌سازی از این شرکت تغییر نکرده و درچارچوب جهش تولید دنبال می‌شود.
خداداد غریب‌پور افزود: در راستای ماموریت‌های توسعه‌ای سازمان ایمیدرو با نگاه ملی، در سال جهش تولید در حمایت از بخش معدن و صنایع معدنی، توسعه همکاری‌ها با این تولیدکننده باسابقه ادامه خواهد داشت.
رئیس هیات عامل ایمیدرو اضافه کرد: ظرفیت‌های هپکو در همکاری با حوزه معدن و صنایع معدنی شناسایی شده و این شرکت آمادگی خود را برای تعمیر تجهیزات شرکت‌ها همچون بیل مکانیکی، هیدروسیلندرها، غلتک‌ها و... اعلام کرده است.
ساخت هفتصد دستگاه ماشین‌آلات
هفته جاری تفاهمنامه همکاری شرکت‌های بزرگ معدن و صنایع معدنی با شرکت هپکو به امضا رسید و قرار است در نخستین گام 700 دستگاه ماشین‌آلات راهسازی ازسوی هپکو تا سال آینده ساخته شود.
غلامرضا روزبهانی، معاون مالی و اداری سازمان ایمیدرو در برنامه امضای تفاهمنامه شرکت‌های بزرگ معدنی و خانه معدن با هپکو، اظهار داشت: براساس برنامه تولید کوتاه‌مدت قرار است دویست و چهار دستگاه ماشین‌آلات راهسازی در سال جاری و هفتصد و هفتاد و چهار دستگاه ماشین‌آلات راهسازی در سال 1400 تولید شود.
به گفته وی، برنامه هپکو در میان‌مدت تداوم و ثبات تولید شرکت و انجام فعالیت‌های تحقیقاتی و مهندسی برای تولید ماشین‌آلات معدنی و در بلندمدت، تولید ماشین‌آلات معدنی به همراه ماشین‌آلات راهسازی برنامه‌ریزی شده است.
رئیس صندوق بیمه سرمایه‌گذاری فعالیت‌های معدنی اعلام کرد: سالانه حدود یک و دو میلیارد تن عملیات معدنی در سطح کشور انجام می‌شود؛ بنابراین نوسازی ماشین‌آلات در افزایش بهره‌وری در بخش معدن و صنایع معدنی نقش کلیدی دارد.
فرید دهقانی گفت: امروز باید به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی شود که همراه با افزایش بهره‌وری، ارتقای کیفیت را داشته باشیم؛ در عین حال تولید مواد معدنی با کمترین قیمت محقق شود.
وی ضمن تایید اینکه تنها راه تامین ماشین‌آلات بزرگ واردات است، گفت: ضرورت دارد آسان‌ترین و در دسترس‌ترین و در عین حال ارزان‌ترین راه برگزیده شود.
ماشین‌آلات معدنی کشور با عمری غیراستاندارد صاحب‌نظران و فعالان معدنی ضمن تایید عمر بالای ماشین‌آلات مورد استفاده در معادن کشور، خاطرنشان کرده‌اند عمر ماشین‌آلات در کشور بیش از پنجاه تا صد هزار ساعت است و این از استاندارد جهانی بسیار بالاتر محسوب می‌شود.
براساس پیش‌بینی‌های انجام شده، انتظار می‌رود تا سال 1404 میزان استخراج از معادن فعال کشور از رقم سالانه پانصد میلیون تن فراتر رود. اکنون فعالان بخش معدن پیشنهاد داده‌اند محدودیت واردات ماشین‌آلات حذف شود، زیرا سرانجام این ماشین‌آلات به چرخه تولید منتقل می‌شوند و دیگر اینکه باید تامین ارز پیمانکاران از محل ارز ثانویه باشد. کاهش کارآیی پیامد فرسودگی ماشین‌آلات امروز متخصصان بخش معدن تاکید دارند: ضعف فناوری و محدودیت واردات باعث کاهش کارآیی ماشین‌آلات شده و از سوی دیگر نسخه اجاره به شرط تملیک که توسط کارفرمایان ارائه می‌شود، تاکنون نسخه شفابخشی نبوده است.
ضمن اینکه موضوع تعمیرپذیری ماشین‌آلات کهنه هم مورد تایید نیست؛ درعین حال آن هم زمانی دارد. پیش‌تر پایان کرونا اردیبهشت سال جاری پیش‌بینی شده بود، اما اکنون برآورد شده تا پایان امسال هم به شرایط سال گذشته نخواهیم رسید و از سوی دیگر اکنون نوسازی برای کل ماشین‌آلات مطرح نیست، بلکه بهسازی کانون توجه است.
حذف موانع واردات ماشین‌آلات معدنی مورد تقاضای فعالان این بخش است، زیرا جهش تولید در شرایط فعلی با آسان گرفتن واردات ماشین‌آلات میسر می‌شود. با بررسی یک تاریخچه متوجه می‌شویم، ماشین‌آلات دست دوم در سال 1392 با کارکرد پنج سال، از معافیت گمرکی برخوردار بودند، اما از اوایل 1396 دوره زمانی به ده سال ارتقا یافت. پیمانکاران معدنی معتقدند محدودیت در تعداد واردات ماشین‌آلات باید برداشته و مشکل تامین ارز نیز رفع شود.
سابقه همکاری هپکو با ایمیدرو
براساس یک قرارداد تا پایان برنامه چهارم پیش‌بینی شد حدود هزار دستگاه لودر و بولدوزر ازسوی سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی (ایمیدرو) با تسهیلات ویژه به معدنکاران واگذار شود. سال 1383 حدود دویست دستگاه از ماشین‌آلات واگذار شد و تا پایان سال 1384 نیز واگذاری دویست دستگاه به بهره‌برداران معادن در دستور کار قرار گرفته بود. واقعیت اینکه توسعه بخش معدن و بالا بردن بهره‌وری در این بخش نیازمند نوسازی ماشین‌آلات است و دولت باید برای نوسازی ماشین‌آلات معادن هزینه کند تا فعالیت در این بخش توجیه اقتصادی داشته باشد و اشتغال موجود در آن حفظ شود.
اعطای تسهیلات به معدنکار
امروز شرکت هپکو برای پاسخگویی به بخش معدن و صنایع معدنی اعلام آمادگی کرده، اما توان تولید ماشین‌آلات معدنی این شرکت پاسخگوی نیاز داخل است؟ آیا دولت باید حمایت از واردات ماشین‌آلات دست دوم را در دستور کار قرار دهد یا بهتر این است که پشتیبانی از معدنکار را با اعطای تسهیلات مناسب به‌منظور خرید ماشین‌آلات ارزان‌قیمت دنبال کند. فعالان بخش معدن معتقدند هنگام مشکلات تولید داخل و محدودیت ظرفیت این بخش، بکارگیری ماشین‌آلات معدنی دست‌دوم در معادن کشور یک گزینه است، اما بیشتر این‌گونه ماشین‌آلات عمری بیش از یک دهه را پشت سر گذرانده‌اند و خیلی موجب امیدواری نیست.
* صمت
