راهکارهای رشد ایمنی در معدن
به‌طور طبیعی رعایت حفاظت و موازین ایمنی در معادن خصوصی به لحاظ اهمیت ویژه‌ای که از نظر اقتصادی و شهرت بهره‌بردار دارد، بیشتر از معادن دولتی است.
به گزارش نمایشگاه بین المللی سنگ ایران، باتوجه به آمار حوادث و مرگ‌ومیر ناشی از فعالیت‌های معدنی در ایران از 1372 به بعد می‌توان گفت بیشترین تعداد کشته‌شده‌ها مربوط به معادن زغال سنگ است. این نوع معادن تاکنون صد و پنج جان‌باخته را در پرونده خود دارند.
در سال 1396 نیز بر اثر انفجار معدن زمستان‌یورت در استان گلستان، چهل و سه نفر جان خود را از دست دادند و بیش از هفتاد نفر مجروح شدند، به همین دلیل مقررات ایمنی سختگیرانه‌ای باید در معادن به‌ویژه معادن زغال‌سنگ و زیرزمینی رعایت شود. در ادامه می‌توان به راهکارهای فنی و پیشنهادی برای پیشگیری از تکرار چنین حوادثی اشاره کرد:
1- ایجاد سیستم بازرسی روزانه مواد ورودی و خروجی معدن به‌ویژه مواد ناریه
2- برگزاری آموزش‌های دوره‌ای و مدون برای کارگران معدن؛ به‌ویژه کارگرانی که در بخش‌های تونل و زیرزمینی نزدیک سینه کار در حال فعالیت هستند.
3- ایجاد سیستم مدیریت HSE در معدن
4- بکارگیری تکنیک‌های مختلف ارزیابی و تحلیل ریسک برای شناسایی به‌موقع مخاطرات و برنامه‌ریزی برای رفع آنها
5- تجهیز معدن به سیستم‌های تهویه براساس مقررات ویژه تهویه معادن
6- انجام تست گاز درست قبل از شروع هر شیفت کاری
7- بهره‌گیری از کارشناسان ایمنی و بهداشت حرفه‌ای
در واقع ایمنی یکی از محورهای اساسی فعالیت‌های صنعتی و معدنی در دنیا است و این مهم با تعهد مدیریت ارتباط مستقیمی دارد. به‌جرات می‌توان گفت ایمنی اصولی و تدابیر سفت و سخت در این بخش در گرو ارج نهادن به نیروی انسانی و تعالی سازمانی هر مجموعه‌ای است.
درباره اینکه در کدام یک از معادن خصوصی و دولتی ایمنی بیشتری لحاظ می‌شود، باید گفت به‌طور طبیعی رعایت حفاظت و موازین ایمنی در معادن خصوصی به لحاظ اهمیت ویژه‌ای که از نظر اقتصادی و شهرت بهره‌بردار دارد، بیشتر از معادن دولتی است.
البته این مهم در همه موارد صدق نمی‌کند و بعضی مواقع ارزش ریالی محصول یا ماده معدنی تعیین‌کننده نگرش ایمنی کارفرمایان بخش خصوصی و دولتی است. متاسفانه گاهی ارزش ریالی پایین برخی مواد معدنی یکی از عوامل اصلی هزینه نکردن اعتبار برای رعایت مسائل ایمنی است. در واقع با کاهش ارزش اقتصادی ماده معدنی متاسفانه تعهد به رعایت مسائل ایمنی نیز کم‌رنگ‌تر می‌شود که باید برای حل آن چاره‌اندیشی کرد.
* سعید داداشی - کارشناس معدن- صمت
