ظرفیت بالای اشتغال و کارآفرینی در معادن کوچک
سالیان سال است که بحث اقتصاد مقاومتی در کشور مطرح است و یکی از اصول اصلی و پایه‌ای آن فقرزدایی و کنترل حاشیه‌نشینی است. درنتیجه آنچه می‌تواند در راستای اهداف و برنامه‌های اقتصاد مقاومتی و سند چشم‌انداز بیست ساله باشد، موضوع رونق معادن کوچک است.
به گزارش نمایشگاه بین المللی سنگ ایران، در تشریح اهمیت معادن کوچک و متوسط می‌توان گفت هشتاد و پنج درصد اشتغال بخش معدن در کشور مربوط به این نوع معادن است. همچنین معادن کوچک و متوسط بیش از شصت درصد سرمایه‌گذاری‌ها را به خود اختصاص می‌دهند اما همان‌طور که از نام آنها پیداست، اهمیت آنها در کشور ناچیز شمرده شده و هنوز آنچنان که باید مورد توجه قرار نگرفته‌اند.
از آنجاکه معادن کوچک و متوسط می‌توانند با کمترین سرمایه‌گذاری و نیروی انسانی آغاز به‌کار و رشد کنند، با درک ارزش‌آفرینی این معادن باید تلاش کرد تاثیر نوسانات بر معادن کوچک و متوسط به کمترین میزان ممکن برسد و در این زمینه گام‌های موثری مثل افزایش بهره‌وری، بروزرسانی اطلاعات، وضع قوانین همگام با تغییرات بین‌المللی، حذف شیوه‌نامه‌های دست‌وپاگیر و غیرهماهنگ با شرایط روز اقتصادی برداشت.
براساس آخرین آمارها در کشورمان بیش از پنج هزار معدن غیرفعال کوچک وجود دارد که در اصطلاح معدنکاری معادن کوچک تلقی می‌شوند.
رونق معادن کوچک در راستای اقتصاد مقاومتی
امیربیژن یثربی، برگزیده بنیاد ملی نخبگان در علوم زمین در پاسخ به این سوال که اهمیت معادن کوچک در کشور چیست، اظهار کرد: تاکنون یکی از بزرگ‌ترین منابع درآمدی کشور نفت بوده است. باتوجه به اینکه این ماده معدنی درحال‌حاضر به یک کالای بی‌ارزش تبدیل شده، باید به سمت و سویی برویم که اتکای خود را به نفت کاهش دهیم.
برگزیده بنیاد ملی نخبگان در علوم زمین با بیان اینکه امروز بحث اصلی در کشور اشتغالزایی است، گفت: وقتی درباره نفت صحبت می‌کنیم، بیشتر تمرکز ما بر یک استان است؛ بنابراین وقتی یک مخزن نفت کشف می‌شود، کارآفرینی تنها در یکی از استان‌های کشور ایجاد می‌شود؛ البته با فرض اینکه نیروی بومی استخدام شود. این در حالی است که معادن این‌گونه نیستند که تنها در یک استان تجمع شده باشند. ازآنجایی‌که کشور ما معدن‌خیز است و ما در زون کانه‌زایی منطقه خاورمیانه قرار داریم، معادن در کشور ما پخش هستند و ظرفیت بیشتری برای کارآفرینی دارند.
یثربی با اشاره به مشکلات اشتغال در کشور اظهار کرد: در آخرین انتخابات ریاست جمهوری در مناظرات تلویزیونی موضوع حاشیه‌نشینی مطرح و بیان شد که این معضل بسیار مضر و خطر بالقوه برای شهرهای بزرگ است. یکی از مصادیق این امر تفاوت جمیعت صبح و شب شهر تهران است. وقتی کار در شهرستان‌ها وجود نداشته باشد، جمعیت به سمت شهرهای بزرگ سوق داده می‌شود، این درحالی است که معادن در سطح کشور پخش هستند و بخش عمده‌ای از آنها را هم معادن کوچک تشکیل می‌دهند که می‌توانند در رشد اشتغال موثر باشند.
او با بیان اینکه باید در راستای اهداف اقتصاد مقاومتی گام برداشت، گفت: سالیان سال است که بحث اقتصاد مقاومتی در کشور مطرح است و یکی از اصول اصلی و پایه‌ای آن فقرزدایی و کنترل حاشیه‌نشینی است. درنتیجه آنچه می‌تواند در راستای اهداف و برنامه‌های اقتصاد مقاومتی و سند چشم‌انداز بیست ساله باشد، موضوع رونق معادن کوچک است.
برگزیده بنیاد ملی نخبگان در علوم زمین با تاکید بر اینکه ظرفیت معادن کوچک در کشور ما بسیار بالاست، خاطرنشان کرد: یکی از مسائل مهم درباره فعالیت معادن، دسترسی به جاده‌ها و خطوط ریلی است. خوشبختانه ما بعد از انقلاب در زیرساخت‌هایی از جمله جاده، انتقال شبکه برق و... رشد خوبی داشته‌ایم؛ در نتیجه شرایط ظهور معادن کوچک در کشور فراهم است.
او با بیان اینکه با همه اینها معادن کوچک شرایطی برای ظهور ندارند، تصریح کرد: بخش معدن در کشور یتیم است؛ به این معنی که کمتر مورد توجه قرار گرفته است. اگر بودجه بخش‌های مختلف را بررسی کنیم، متوجه می‌شویم که سهم بخش معدن بسیار کم است. تسهیلاتی که به سایر صنایع و بخش‌ها تخصیص داده شده و وام‌هایی که به بخش‌های دیگر تعلق گرفته، همه نشان می‌دهد که صنایع کوچک ضعیف هستند و مورد بی‌مهری‌هایی قرار گرفته‌اند.
او تاکید کرد: هرچند بانک و بیمه به‌نام بخش معدن داریم اما معادن کوچک، دانش‌بنیان‌ها و استارت‌آپ‌ها نتوانسته‌اند آنطور که باید فعال شوند. در اصل سیاست‌ها به‌گونه‌ای است که تنها معادن بزرگ مورد توجه بوده‌اند و حمایت لازم از معادن کوچک‌مقیاس انجام نشده است.
بهترین خدمات به واحدهای معدنی
ارسلان شجاعی، مدیرعامل یک شرکت معدنی که به‌عنوان مشاور وزارت صنعت، معدن و تجارت در زمینه توسعه و ارتقای واحدهای صنعتی کوچک و متوسط فعالیت می‌کند، اظهار کرد: رونق کسب‌وکارهای کوچک و متوسط می‌تواند باعث حفظ و افزایش سطح اشتغال پایدار کشور، کاهش نرخ بیکاری، افزایش سطح درآمد ملی و رشد و توسعه اقتصاد شود. نظر به این مسئله که استان کرمان به‌عنوان بهشت معادن در کشور محسوب می‌شود، رونق کسب‌وکارهای کوچک در این حوزه می‌تواند زمینه اشتغال و رونق تولید را در سطح استان فراهم کند. همچنین این کسب‌وکارها می‌توانند با صرفه‌جویی در هزینه‌ها بهترین خدمات را به واحدهای معدنی ارائه دهند.
شجاعی با اشاره به نقش معادن کوچک در رشد اشتغال گفت: یکی از دغدغه‌های مهم اقتصاد هر کشور اشتغالزایی و ایجاد درآمد است؛ این در حالی است که این بخش می‌تواند با هزینه کمتر باعث اشتغال، رونق و افزایش بهره‌وری در قسمت‌های مختلف تولید شود.
مدیر کلینیک کسب وکارهای کوچک در استان کرمان با اشاره به اقداماتی که این مجموعه برای توسعه معادن کوچک انجام داده، خاطرنشان کرد: باتوجه به زمینه فعالیت شرکت، ما به‌دنبال حمایت و ارتقای سطح این بنگاه‌ها هستیم. در این راستا اقدامات زیادی برای ارتقا و توانمندسازی واحدهای تولیدی کوچک و متوسط انجام‌شده تا بتوانند به بهترین نحو با مشتریان از جمله صنایع بزرگ معدنی ارتباط برقرار و نیازهای خود را برطرف کنند که این خود باعث تقویت کسب‌وکارشان می‌شود.
مدیرعامل این شرکت معدنی با اشاره به برگزاری کارگاه‌های آموزشی گفت: اقدامات ما با تاکید بر توانمندسازی واحدهای کوچک از طریق برگزاری دوره‌های آموزشی، تمرکز بر استارت‌آپ‌ها، عارضه‌یابی واحدهای کوچک و متوسط و همچنین ارائه مشاوره در زمینه‌های مختلف مثل مدیریت فروش، بازاریابی و مدیریت کیفیت است که توانسته کمک شایانی به این کسب‌وکارها و ادامه حیات آنها کند.
شجاعی در پاسخ به این سوال که برای بهبود وضعیت کسب‌وکارهای کوچک در بخش معدن چه باید کرد، گفت: کمک به این کسب‌وکارها در حوزه‌هایی مثل انتقال تجربیات از طریق آموزش، ارتقای سطح دانش فنی، ایجاد کنسرسیوم‌ها و شبکه‌ها برای تامین مواد اولیه، حمایت در جهت بهره‌مندی از فناوری روز دنیا و... می‌تواند نتایج مثمر و اثربخشی را فراهم کند.
مشاور سازمان صنایع کوچک و شرکت‌های صنعتی استان کرمان با اشاره به نقش مثبت دانش‌بنیان‌ها بیان کرد: در بین این کسب‌وکارها باید نقش استارت‌آپ‌ها وکسب‌وکارهای نوپا را پررنگ دید و با حمایت از آنها در جهت رفع نیازهای صنایع معدنی و کمک به صنایع مهم کشور قدم برداشت؛ در همین راستا استارت‌آپی در سال گذشته با موضوع صنایع سیمانی و معدنی در استان کرمان راه‌اندازی کردیم که به‌دنبال رفع نیازها و مشکلات صنایع معدنی استان بود.
* صمت
