به گزارش نمایشگاه بین المللی سنگ ایران، موضوع احیای معادن کوچک مقیاس که در واقع مربوط به معادنی است که تعطیل شده‌اند، در اردیبهشت سال 1397 توسط وزیر وقت صنعت(محمد شریعتمداری) به استان‌ها و شرکت تهیه و تولید مواد معدنی (تابعه سازمان ایمیدرو) به عنوان مجری معرفی شد.

پس از اینکه تفاهمنامه های جدید بین متولی و دستگاه مجری امضا شد،شرکت یاد شده به نمایندگی از سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) وارد مرحله اجرایی قرار گرفت.

ضمن اینکه در سال گذشته این طرح به عنوان یکی از برنامه های اصلی وزارت صنعت به عنوان طرح اقتصاد مقاومتی به تصویب رسید.

اهداف طرح احیای معادن 

استفاده از سرمایه های موجود در بخش خصوصی برای فعال سازی معادن کوچک مقیاس، استفاده از توانمندی معادن کوچک در افزایش تولیدات معدنی و تامین نیازهای صنایع معدنی در حجم بالا، تسهیل تامین سرمایه برای معادن و شناسایی فرصت های کوچک معدنی برای سرمایه گذاران در بخش های مختلف کشور، توسعه و ایجاد اشتغال پایدار در مناطق کمتر توسعه یافته، استفاده از فناوری های جدید برای فرآوری مواد معدنی با عیار پایین تر و استفاده بهینه و به کارگیری از ظرفیت و توانایی های علمی – اجرایی موجود ،منابع مالی ،داده ها، اطلاعات و نیروی انسانی به عنوان اهداف این طرح ترسیم شده است.

آمار معادن کشور به روایت وزارت صنعت

تازه ترین آمارهای منتشر شده توسط وزارت صنعت، معدن وتجارت حاکی از آن است که تعداد معادن دارای پروانه بهره برداری در سطح کشور بالغ برده هزار و چهارصد و چهار معدن است که در اردیبهشت ماه جاری خبر فعال بودن بیش از پنج هزار و ششصد معدن اعلام شد.

بنابراین به استناد آمار مزبور حداقل چهار هزار معدن راکد یا غیر فعال وجود دارد و بقیه شرایطی از قبیل درحال تجهیز و یا نوسازی و بهسازی را احتمالا دارند.

روش های توسعه معادن کوچک مقیاس

سازمان ایمیدرو در چارچوب طرح مزبور، روش های مختلفی را تدوین کرده تا زمینه ساز توسعه اینگونه معادن شود، خرید تضمینی محصول کل معادن و محصولات معدنی و ایجاد واحد های فرآوری، کمک به زیر ساخت در قالب مشارکت با سرمایه گذاران و مصرف کنندگان مواد معدنی، توسعه واحد های فراوری سیار کوچک با استفاده از توان سرمایه گذاری با تعریف بسته های معدنی در قالب معادن کوچک، حمایت مالی و اعطای تسهیلات که از فاکتورهای مهم برای راه اندازی این معادن است و ایجاد یا توسعه بازار محصولات معدنی در حوزه داخلی یا بین المللی، انجام عملیات اکتشاف تکمیلی و افزایش ذخیره، به اشتراک گذاری تجهیزات مازاد معدنکاری و کمک به انجام پژوهش و اجرایی سازی نتایج آن، برند سازی هدفمند محصولات معدنی هم مجموعه روش هایی است که برای توسعه معادن مزبور در دستور کار قرار دارد.

اختیارات شورای عالی معادن ابزار حمایتی

رییس خانه معدن ایران در این ارتباط به خبرنگار ایرنا توضیح داد: امروز باید از اختیارات شورای عالی معادن ایران بهره گرفت تا در روند احیای معادن کوچک مقیاس تسریع شود و اکنون شورای یاد شده، بخشی از وظایف خود را در این ارتباط به ایمیدرو (شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران) تفویض کرده تا موضوع سرعت گیرد و زیر ساخت ها مهیا شده و تیم نظارتی (مرکب از خانه معدن، اتاق ایران، معاونت امور معادن وزارت صنعت و مدیریت شرکت تهیه و تولید مواد معدنی) هم تشکیل می شود.

وی گفت: بنابراین احیای معادن کوچک مقیاس در حوزه عملکردی شرکت تهیه و تولید مواد معدنی قرار گرفته و از طرح‌های اقتصاد مقاومتی محسوب می شود و انتظار می رود علاوه بر افزایش میزان استخراج مواد معدنی، نقش موثر در تامین خوراک صنایع معدنی به دنبال داشته باشد.

محمد رضابهرامن خاطرنشان ساخت: براساس ارزیابی از معادن تعطیل شده توسط تیم احیای معادن، اکنون با سه رویکرد این موضوع دنبال می شود، نخست اینکه بهره بردار صلاحیت ندارد، دوم بهره بردار از توان مالی لازم برخوردار نیست و سوم اینکه ذخایر معادن به پایان رسیده است.

فعال سازی معادن راکد با مشارکت همگانی

به گفته بهرامن، اکنون تیم احیای معادن در سطح کشور این فاکتورها را مورد توجه قرار می دهد و در واقع کمک بزرگی است به متولی بخش معدن (معاونت معدنی وزارت صنعت) که این چرخه فعال شود.

وی خاطرنشان ساخـت: امروز برای احیای معادن کوچک مقیاس و روان سازی آن باید از توانمندی همه بخش ها استفاده شود و عملکرد در این ارتباط یکسویه معنا پیدا نمی کند.

 وزارت صنعت پارسال اعلام کرد: تمام استان‌های کشور تا سال آینده زیر پوشش طرح احیا، فعال‌سازی و توسعه معادن کوچک مقیاس قرار می‌گیرند.

 سال گذشته تعداد دوازده استان کشور زیر پوشش طرح فعال سازی معادن کوچک مقیاس قرار گرفتند و برآورد شده بود که تا پایان سال گذشته در مجموع پنجاه معدن کوچک احیا شوند، اما سرانجام از فعال شدن تعداد صد و چهل و شش معدن در پایان سال گذشته خبر دادند.

معادن کوچک مقیاس و اشتغال

 چنانچه به ازای فعال سازی هر معدن پانزده نفر مشغول بکار شوند، ایجاد اشتغال برای هفتصد و پنجاه نفر در شکل پنجاه معدن فراهم می شود، اما پارسال اخبار منتشر شده از سوی سازمان ایمیدرو در زمینه اشتغال آمار حدود سه هزار نفر انتشار یافت.

بهرامن افزود: براساس مطالعات انجام شده اولیه بر روی یک هزار و هشتصد معدن در کشور، برنامه احیای معادن مورد بررسی قرار گرفته و این حرکت نو در دولت دوازدهم محسوب می شود و نسخه ای که ضمن انجام سرمایه گذاری جدید، رونق تولید را به همراه دارد و پیامد اشتغال مستقیم و غیر مستقیم حدود چهارصد و بیست و پنج هزار نفر را به دنبال خواهد داشت.

براساس طرح احیای معادن کوچک مقیاس، فعال سازی پانصد معدن با میزان اشتغال بیست و پنج هزار نفر پیش بینی شد، اما اکنون شیوع بیماری کرونا همه بخش های اقتصادی کشور، علاوه بر اجتماعی، فرهنگی و ...راتحت تاثیر قرار داده است.

رییس خانه معدن ایران تاکید کرد: فاکتور مهم در ارتباط با طرح احیای معادن کوچک مقیاس،  تکیه بر نقش صندوق بیمه سرمایه گذاری فعالیتهای معدنی است که می تواند زمینه عینیت آن را فراهم سازد، بویژه برای ورود ماشین آلات نو و دست دوم معدنی که بدون آنها رونق فعالیت در بخش معدن محقق نخواهد شد.

 ایران از نظر اکتشاف شصت و هشت نوع ماده معدنی به لحاظ تنوع در جایگاه دهم جهانی قرار دارد و با شناسایی حدود شصت میلیارد تن ذخیره اکتشافی که از این رقم بالغ بر چهل میلیارد تن قطعی وبقیه احتمالی است.

وزارت صنعت و برنامه امسال

معاونت امور معادن و صنایع معدنی وزارت صنعت در تازه ترین اطلاع رسانی انجام شده در اردیبهشت ماه جاری ضمن تایید احیا و فعال سازی صد و چهل و شش معدن در سطح کشور در سال گذشته، گفت: برنامه این وزارتخانه برای امسال هدف گذاری دستیابی به بیش از یکهزار معدن است. 

پیش از این وجیه الله جعفری مدیرعامل شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران گفته بود، تا سوم اسفند سال گذشته  در بخش فعال سازی معادن کوچک مقیاس، حدود صد و چهل و پنج معدن در مسیر فعال سازی قرار گرفته و سی و دو معدن فعال شده است.

وی افزود: تعداد هشتصد و هشتاد و یک معدن هم بررسی های کلینکی از قبیل شناخت مشکلات موجود در معدن و عارضه یابی صورت گرفته است.

* ایرنا