همکاری مشترک کلید حل مشکل آب در معادن
با شرایطی که کشور ازنظر تامین آب دارد و با توجه به اینکه در مناطق کویری ازنظر آب در مضیقه هستیم باید آبی را که در معدن مصرف می‌کنیم در معادن و کارخانه‌ها بازیافت کنیم.
به گزارش نمایشگاه بیم المللی سنگ ایران، برخی از معادن ازجمله معادن شن و ماسه و زغال‌سنگ بیشتر و برخی از جمله مس و سنگ آهن هم کمتر به آب نیاز دارند اما ازآنجایی‌که معادن پر مصرف و کم مصرف، روباز و زیرزمینی با مسئله آب روبه‌رو هستند و به این خاطر که ایران همواره با مشکل کم آبی مواجه بوده است، مدیریت آب در بخش معدن از موارد مهمی است که در این شماره به آن پرداخته‌ایم. کمبود آب و لزوم مدیریت آن در معدن موضوعی است که مثل تمام بخش‌های دیگر باید به آن توجه کرد.
آب، مهم‌ترین متغیر برای پروژه‌های معدنی
امین رزم‌آرا، کارشناس معدن اظهار کرد: مناطق اصلی مصرف آب و تلفات مربوط به هر فرآیند معدنی شامل مصرف آب در کمپ‌ها، مصرف آب در معدن به‌منظور کاهش گردوغبار معلق و مصرف در کارخانه‌های فرآوری، عمل‌آوری مواد معدنی شامل خردایش و آسیابکنی مواد معدنی و به دنبال آن فلوتاسیون، طبقه‌بندی و آبگیری است.
او تاکید کرد: مهم‌ترین میزان مصرف آب در معدن مربوط به بخش فلوتاسیون، حمل کنسانتره و باطله و تبخیر و نفوذ در سدها است.
این کارشناس معدن درباره اهمیت مدیریت مصرف آب در معدن بیان کرد: یکی از مهم‌ترین متغیرها برای پروژه‌های معدنی، دسترسی به آب است. ازآنجایی‌که تمامی مراحل معدن، به‌خصوص مرحله فرآوری مواد معدنی به آب نیاز دارد بنابراین در دسترس بودن و مدیریت مناسب آب برای پایداری فعالیت معادن مسئله مهمی است.
رزم‌آرا در مورد چالش‌های بخش معدن در شرایط کمبود آب گفت: افزایش تقاضای آب و کمبود این منبع در مناطق معدنی نه‌تنها باعث منازعه بین بخش‌های تولیدی می‌شود و گاهی معدن را در مقابل بخش کشاورزی قرار می‌دهد بلکه ازنظر دسترسی برای مصرف انسانی نیز فشار بیشتری به فعالان معدنی و در کل کشور اضافه می‌کند.
این کارشناس معدن ادامه داد: درحال‌حاضر در بخش معدن به استفاده معقول و کارآمد از آب در عملیات مربوطه، اتخاذ اقدامات برای بهینه‌سازی مصرف از طریق بهترین شیوه‌های مدیریتی و یا معرفی فناوری‌های روز اهمیت زیادی داده‌شده است که می‌تواند باعث کاهش نسبی تقاضا شود. به‌طور مثال می‌توان به مواردی اشاره کرد که عبارتند از چرخش آب در عملیات، نمک‌زدایی و استفاده مستقیم از آب‌شور، بهبود عملکرد عملیات مدیریت باطله از طریق توسعه تکنیک‌های آبگیری که باعث افزایش غلظت مواد جامد و مصرف درصد کمتر آب برای تولید صنعتی در مقیاس بزرگ می‌شود. همچنین می‌توان به تلاش برای کاهش دفع پساب به محیط اشاره کرد که منجر به رشد انگیزه‌هایی برای سرمایه‌گذاری در کارخانه‌های تصفیه می‌شود.
او به‌عنوان راهکار حل مشکل آب در بخش معدن گفت: به دلیل چشم‌انداز رشد در بخش معدن و همچنین افزایش تقاضای بخش‌های مختلف آن برای مصرف آب باید در جست‌وجوی راه‌حل‌های کاربردی و اقدامات طولانی‌مدت در رابطه با دسترسی معادن به آب باشیم. باوجود اقدامات فردی در معادن، تدوین اقدامات مشترک و موافقت متقابل ذی‌نفعان، اعم از دولتی و خصوصی در بین بخش‌های تولیدی و به‌طور خاص معادن باید مورد توجه قرار گیرد.
رزم‌آرا در پایان تاکید کرد: اگرچه بهره‌وری درزمینه مدیریت آب توسط بخش معدن پیشرفت‌های قابل‌توجهی داشته است اما مواجهه با ضعف ساختاری ادامه تلاش برای افزایش بهره‌وری در مصرف آب را ضروری می‌کند. بنابراین با توجه به در دسترس بودن منابع محدود، تلاش برای ادامه افزایش سطح بهره‌وری فناوری‌های موجود، استفاده از امکانات جدید و تعهد هر یک از شرکت‌ها برای اجرای مدل‌های مدیریت در مورداستفاده کارآمد از منابعی مانند آب باید نگرانی دائمی و عامل هم‌افزایی شرکت‌های معدنی باشد.
اهمیت بازیافت آب در معادن
محمدرضا اسپهبد، کارشناس معدن در پاسخ به این سوال که چقدر معادن کشور آب مصرف می‌کنند گفت: معادن در بخش اکتشاف آبی مصرف نمی‌کنند اما وقتی به مرحله استخراج می‌رسیم بسته به نوع معدن میزان مصرف آب متفاوت می‌شود.
این کارشناس حوزه آب در معادن با اشاره به اینکه برخی از کانی‌ها مصرف آب زیادی دارند، ادامه داد: برخی از کانی‌ها یا مواد معدنی آب کمتر و برخی آب بیشتری مصرف می‌کنند. به‌طور مثال وقتی معادن زغال‌سنگ را به مرحله استخراج می‌رسانیم باید از کارخانه زغال‌شویی استفاده کنیم. بر اساس آمارها و تجربیاتی که سی سال در حوزه معدن دارم این معادن گاهی تاچهارصد لیتر در ثانیه به آب نیاز دارند درنتیجه مقدار آبی که مصرف می‌کنند، بسیار زیاد است.
اسپهبد درباره مصرف آب معادن دیگر نیز گفت: هرچند معدن مس، سرب و روی و آهن نسبت به معادن زغال‌سنگ آب زیادی مصرف نمی‌کنند اما آنها هم درصد مصرف آب بالایی دارند که آن را در مرحله فرآوری، تغلیظ و فلوتاسیون می‌توانیم ببینیم.
این کارشناس معدن با اشاره به اهمیت بازیافت آب در معدن گفت: به‌عنوان کارشناس آب که سال‌ها در معادن فعالیت کرده‌ام، باور دارم آبی که برای معادن کشور استفاده می‌شود را باید دوباره بازیافت کنیم. ما به‌هیچ‌وجه حق نداریم آبی را مصرف کرده و بعد آن را در سد باطله هدر بدهیم.
او تاکید کرد: با شرایطی که کشور ازنظر تامین آب دارد و با توجه به اینکه در مناطق کویری ازنظر آب در مضیقه هستیم باید آبی را که در معدن مصرف می‌کنیم در معادن و کارخانه‌ها بازیافت کنیم.
* صمت
