رفع موانع از اراده بخش خصوصی خارج است
مدیر عامل نمایشگاه سنگ ایران: مهم‌ترین و اساسی‌ترین نقطه ضعف صنعت سنگ ایران صادرات است و ما در تلاش هستیم تا این نقطه ضعف را به نقطه قوت تبدیل کنیم و تا بدانجا پیش برویم که سنگ ایران جایگاه واقعی خود را در صنعت سنگ دنیا پیدا کند. صادرات کلید رشد و توسعه یک صنعت است، بدون صادرات هیچ صنعتی رشد و توسعه نخواهد داشت.
به گزارش نمایشگاه بین المللی سنگ ایران، برگزاری نمایشگاه بین‌المللی سنگ با گستردگی و وسعتی عظیم طبیعتا برای هر کشوری می‌تواند بسیار پرثمر و مفید باشد. چنین نمایشگاه‌هایی، عموما با هدف یافتن بازارهای فروش خارجی برای کشور میزبان و افزایش صادرات برگزار می‌شود. یازدهمین نمایشگاه بین‌المللی سنگ ایران هم همین هدف را داشته و برای دستیابی به چنین دستاوردی تلاش‌های بی‌وقفه‌ای کرده است، عوامل برگزاری این نمایشگاه با دعوت از برندهای مشهور سنگ دنیا و اطلاع‌رسانی‌های گسترده جهانی و اختصاص فضایی وسیع برای برگزاری آن به درستی تمام انرژی خود را برای برگزاری هر چه بهتر و پردستاوردتر آن صرف کرده است اما همانطور که بهنام نیکفر، مدیرعامل نمایشگاه بین‌المللی سنگ ایران و عضو کمیسیون معدن اتاق بازرگانی ایران و فعال با سابقه صنعت سنگ در مصاحبه زیر مطرح می‌کند، عواملی سیاسی و اقتصادی که خارج از اراده برگزارکنندگان نمایشگاه است، بر سر راه این نمایشگاه موانعی ایجاد کرده است. موانعی همچون اعمال تحریم‌ها و انصراف برخی از شرکت‌های خارجی از حضور در نمایشگاه یا محدودیت مراودات بانکی که دریافت هزینه غرفه از غرفه دار خارجی را ناممکن می‌کند. البته که این عوامل خارجی تنها برای این نمایشگاه دردسرساز نبوده و چنین گرفتاری‌هایی به قول نیکفر گریبانگیر تمامی فعالان صنعت سنگ بوده است و البته بهنام نیکفر به درستی اشاره می‌کند که رفع این مشکلات از اراده بخش خصوصی خارج و به همت و تلاش مسئولان دولتی وابسته است.
نمایشگاه بین‌المللی سنگ به طور کلی چه دستاوردهایی برای صنعت سنگ ایران می‌تواند داشته باشد؟
نمایشگاه بهترین مکان برای تبلیغ، بازاریابی و معرفی واحدهای تولیدی است. در نمایشگاه می‌توان با آخرین دستاوردها و پیشرفت‌های یک صنعت آشنا شد، نمایشگاه محل تجمع شرکت‌های داخلی و خارجی است و این تجمع این فرصت را به همه شرکت‌ها می‌دهد تا فعالیت‌های خود را با دیگر شرکت‌ها مقایسه و کمبودهای خود را شناسایی کنند. مهم‌ترین دستاورد نمایشگاه سنگ ایران توجه ویژه به صادرات و تلاش برای افزایش آن است. مسئولین نمایشگاه در چند سال اخیر تمامی تلاش خود را انجام داده‌اند تا تجار و بازرگانان بین‌المللی بیشتری در این نمایشگاه حضور به هم برسانند و محصولات صنعت سنگ ایران را خریداری کنند. در نمایشگاه دهم حدودا هشتاد و پنج درصد از سنگ‌های موجود در نمایشگاه توسط مشتری‌های خارجی خریداری شد. در نمایشگاه یازدهم تعداد تجار و بازرگانان بین‌المللی حاضر در نمایشگاه افزایش پیدا خواهد کرد، پیش‌بینی ما این است که در این نمایشگاه حدودا بیست هزار تن سنگ کوپ توسط تجار و بازرگانان خارجی خریداری شود و همکاری معدن‌داران و سنگ‌بران ایران با این تجار ادامه پیدا کند. مهم‌ترین و اساسی‌ترین نقطه ضعف صنعت سنگ ایران صادرات است و ما در تلاش هستیم تا این نقطه ضعف را به نقطه قوت تبدیل کنیم و تا بدانجا پیش برویم که سنگ ایران جایگاه واقعی خود را در صنعت سنگ دنیا پیدا کند. صادرات کلید رشد و توسعه یک صنعت است، بدون صادرات هیچ صنعتی رشد و توسعه نخواهد داشت. صادرات و افزایش آن بهترین روش برای جذب افراد متخصص و دفع افراد غیرمتخصص در این صنعت است. صادرات و تخصص لازم و ملزوم یکدیگرند.
آیا وضع تحریم‌ها، بر روی نمایشگاه هم اثرگذار بوده و محدودیتی برای آن ایجاد کرده است؟
نمایشگاه سنگ ایران حدودا از یک سال پیش فعالیت خود را برای جذب شرکت‌های خارجی در نمایشگاه آغاز کرد. از حدود یک سال قبل مسئولان نمایشگاه با حضور در نمایشگاه‌های بین‌المللی معتبر مانند نمایشگاه شیامن چین، ازمیرترکیه و ورونای ایتالیا تبلیغات بسیار گسترده‌ای را برای معرفی و شناساندن این نمایشگاه به صنعتگران و تولیدکنندگان و تجار بین‌المللی انجام دادند. این تبلیغات و تلاش‌ها بسیار موثر بود و برای نمایشگاه یازدهم چندین شرکت تولیدی از ترکیه، چین، هند، امارات، برزیل، اسپانیا و ایتالیا و … اعلام حضور و ثبت‌نام کردند اما زمانی که تحریم‌های اقتصادی علیه ایران آغاز شد برخی از این شرکت‌ها از حضور در نمایشگاه سنگ ایران انصراف دادند. مهم‌ترین مشکل برای حضور شرکت‌های خارجی در نمایشگاه این است که امکان مبادله‌ی بانکی ایران با دنیا وجود ندارد، بنابراین در صورت حضور فعالان خارجی در نمایشگاه، ما برای دریافت هزینه‌ی غرفه از آنها با مانع روبرو خواهیم بود. برخی از شرکت‌هایی که در زمینه تولید ماشین‌آلات معدنی فعالیت می‌کنند پس از اعمال تحریم‌ها و نوسانات شدید در قیمت ارز با کمبود ماشین‌آلات و قطعات یدکی مواجه شدند که این مساله روی حضور آنها در نمایشگاه بسیار تاثیرگذار بود. ما به عنوان بخش خصوصی کشور یک سال تلاش و کار و برنامه‌ریزی انجام می‌دهیم و ناگهان اتفاقاتی می‌افتد که تمامی این برنامه‌ریزی‌ها را دچار آسیب می‌کند.
برای رفع این نوع محدودیت‌ها چه راهکارهای عملیاتی‌ای وجود دارد؟
رفع این نوع محدودیت‌ها از عهده بخش خصوصی کشور خارج است. بخش عمده این محدودیت‌ها باید توسط مسئولین برطرف شود.
دولت و مسئولان سیاسی در زمینه‌ی رفع محدودیت‌ها برای برگزاری بهتر نمایشگاه و تحقق هرچه بیشتر اهداف نمایشگاه چه کمکی می‌توانند بکنند؟
انجام هر فعالیت اقتصادی نیازمند آرامش و ثبات است. بدون آرامش و ثبات هیچ فعالیت اقتصادی را نمی‌توان به درستی انجام داد. برگزاری نمایشگاه نیز از این قاعده مستثنی نیست و اگر آرامش و ثبات کافی وجود نداشته باشد نمی‌توان آن را به درستی برگزار کرد. تمامی نمایشگاه های معتبر دنیا فعالیت خود را از یک سال قبل آغاز می‌کنند و ثبت‌نام شرکت‌های تجاری خارجی را انجام می‌دهند و جانمایی می‌کنند و درصدی از مبلغ غرفه را دریافت می‌کنند، نمایشگاه سنگ شیامن چین یا ورونای ایتالیا سه ماه قبل از برگزاری سایت‌های فروش خود را می‌بندند و خود را برای برگزاری آماده می‌کنند. اما اتفاقی که در ایران می‌افتد این است که ما چندین شرکت را به عنوان مثال از ایتالیا یا دیگر کشورها ثبت‌نام و جانمایی می‌کنیم و حتی درصدی از پول هم دریافت می‌شود ولی یک دفعه روابط ما با این کشور مخدوش می‌شود! بدیهی است که در نتیجه چنین شرایط آشفته‌ای هم غرفه‌ها را از دست خواهیم داد و هم فرصتی برای جایگزینی آن غرفه‌ها وجود نخواهد داشت.
وضعیت ارز و تحریم‌ها چه اثری بر فعالیت‌های معدنی داشته است؟
انجام فعالیت‌های معدنی بدون اتکاء به ماشین‌آلات ممکن نیست. تولید ماشین‌آلات معدنی در ایران بسیار محدود است و در واقع تنها شرکت هپکو است که ماشین‌آلات معدنی و راهسازی تولید می‌کند و بقیه ماشین‌آلات و لوازم معدنی باید از خارج وارد شود. در حال حاضر و به دلیل نوسانات نرخ ارز، قیمت ماشین‌آلات معدنی حدودا سه برابر شده است، لوازم یدکی این ماشین‌آلات بسیار کم و تقریبا نایاب است، قیمت این لوازم هم سه الی چهار برابر شده است. کمبود لوازم یدکی ماشین‌آلات به حدی است که در برخی معادن اگر ماشین‌آلاتی خراب شود فعالیت آن ماشین به طور کامل متوقف می‌شود. کمبود لاستیک های ماشین‌آلات معدنی هم به شدت مشهود است. علاوه بر این هزینه‌هایی مانند مالیات بر ارزش افزوده، حقوق دولتی، بیمه و… هم در معدن وجود دارد که پرداخت آنها از عهده بسیاری از معدنکاران خارج است به همین دلیل ترجیح می‌دهند معدن خود را تعطیل کنند.
مواجهه معدنکاران با این وضعیت چگونه است و چطور از سد مشکلات تازه به وجود آمده گذر می‌کنند؟
برخی از معدنکاران توان مقابله با مشکلات را نداشته و معدن خود را تعطیل کرده‌اند برخی هم کارخانه و معدن را فروخته و مهاجرت کرده‌اند و در این بین معدنکارانی هم هستند که سنگ معادن آنها خوب است و توانسته‌اند معدن خود را حفظ کنند و با درآمد معادن درجه یک، معادن درجه دو خود را هم فعال نگه دارند. در حال حاضر و به دلیل بالا رفتن قیمت دلار خریداران بسیار زیادی برای خرید سنگ به ایران مراجعه و سنگ را به صورت نقدی خریداری می‌کنند. آنها که می‌توانند پول سنگ خود را به صورت نقدی دریافت کنند موفق هستند اما آنها که سنگ خود را به صورت امانی واگذار می‌کنند با خطرات اقتصادی بسیار زیادی مواجه می‌شوند و ممکن است اصلا نتوانند پول خود را دریافت کنند.
با توجه به این مشکلات، دولت چه کمکی به معدنکاران می‌تواند بکند؟
توقع ما این است که قانون مالیات بر ارزش افزوده اصلاح و ایرادات آن برطرف شود. پرداخت حقوق دولتی با روش‌های موجود و با افزایشی که در چند سال گذشته داشته است از عهده بسیاری از معادن خارج است. با توجه به قیمت فعلی دلار، قیمت سنگ ایران در بازارهای دنیا بسیار رقابتی شده و می‌توانیم سنگ خود را در بازارهای دنیا ارائه دهیم. قیمت فعلی دلار باعث شده که تقریبا تمامی لوازم مصرفی و کالاهای مورد نیاز خود را با چند برابر قیمت تهیه کنیم. ما داریم تاوان این افزایش قیمت را می‌دهیم اما به دلیل نداشتن روابط بانکی با دنیا از موهبت این افزایش قیمت که همان افزایش صادرات است بی‌بهره‌ایم.
- دنیای اقتصاد
