صنعت سنگ کشور در لبه پرتگاه/تولیدکنندگان ناچار به خام‌فروشی هستند
صنعت سنگ کشور طی چند سال اخیر به دلیل رکود بازار و عدم حمایت از بخش خصوصی، در لبه پرتگاه قرار گرفته تا جایی که صادرات سالانه این صنعت از ۱۲ میلیون دلار به ۸۰۰ هزار دلار سقوط کرده است.
به گزارش نمایشگاه بین المللی سنگ ایران، نهمین نمایشگاه بین المللی سنگ ساختمانی ایران این روزها در شهر نیم ور ، شهرستان محلات در استان مرکزی، در حال برگزاری است و به عنوان مهمترین رویداد اقتصادی این منطقه محسوب می شود.
صنعت سنگ یک صنعت دیرپا در این منطقه به شمار می رود و معدن کاران شهرستان محلات در کشور شناخته شده هستند.
از سویی دیگر درصد بالایی از مردم منطقه به صورت مستقیم و غیرمستقیم در این صنعت مشغول به فعالیت هستند که طبق آمار ده هزار نفر را شامل می شود.
وجود بیش از هفتاد معدن سنگ فعال و دویست و هشتاد واحد فرآوری سنگ به عنوان پتانسیل قوی این منطقه محسوب می شود تا جایی که شهر نیم ور را پایتخت سنگ ایران نامیده اند، اما در سال های اخیر به دلیل رکود بازار و کاهش فعالیت های عمرانی و ساخت و ساز، صنعت سنگ نیز با مشکل جدی مواجه شد و رونق گذشته خود را از دست داد.
کارخانجات فرآوری سنگ نیاز به بازسازی و نوسازی دارند
عزیز میرزائیان، مشاور ارشد اتاق بازرگانی ایران در این رابطه بیان داشت: بزرگترین تهدید صنعت سنگ کشور، بازار مصرف است چون از سال 1392 به بعد فعالیت های عمرانی کاهش یافته و در بازار سنگ و مصالح ساختمانی مشکل وجود دارد.
وی افزود: حدود شش هزار و هفتصد کارخانه فرآوری سنگ در کشور وجود دارد، ولی نود و پنج درصد آن ها نیاز به بازسازی دارند.
مشاور ارشد اتاق بازرگانی ایران تصریح کرد: در دنیا از هر یک تن سنگ، هجده متر مربع سنگ بریده تولید می شود ولی در نود و پنج درصد کارخانجات کشور به دلیل وجود ماشین آلات فرسوده این مقدار به هفت متر مربع می رسد و حدود شصت درصد ضایعات تولید می شود.
میرزائیان افزود: به دلیل وجود تحریم ها، دانش فنی صنایع سنگ کشور ارتقا پیدا نکرده و تکنولوژی روز دنیا به کشور وارد نشده است.
وی ادامه داد: برای توسعه صادرات باید کنسرسیوم های صادراتی تشکیل شود و با کار کارشناسی مشکلات بخش صادرات شناسایی شده و با حمایت مسئولان رفع شود.
رییس کمیسیون انجمن های معدن ایران خاطرنشان کرد: صندوق بیمه سرمایه گذاری فعالیت های معدنی که در ماده سی و یک قانون معادن پیش بینی شده، می تواند با تضمین منابع مالی و صدور ضمانت نامه های لازم، کنسرسیوم های صادراتی را پشتیبانی کند.
میرزائیان افزود: نظردولت مبنی بر جلوگیری از خام فروشی است و باید به سمتی حرکت کنیم که در صادرات ارزش افزوده ایجاد شود.
وی با بیان اینکه در شرایط کنونی وضعیت برای ایجاد ارزش افزوده در صادرات فراهم نیست، افزود: در حال حاضر بیش از چهار میلیون تن سنگ و کوپ در کشور وجود دارد و انبارها و کارخانجات سنگ پر هستند اما بازار برای آن ها وجود ندارد.
مشاور ارشد اتاق بازرگانی ایران تصریح کرد: می توان با پیش بینی یک برنامه مناسب با حمایت از تولید، شرایط را برای ایجاد ارزش افزوده فراهم کرد ولی برای جلوگیری از هدر رفت ذخایر سنگ، ناچاریم خام فروشی را ادامه داده و در کنار آن به کار کارشناسی بپردازیم.
میرزائیان با اشاره به برگزاری نمایشگاه سنگ در نیم ور افزود: به دلیل مشکلات ترافیکی و جاده ای، امکان حضور حجم زیادی از ماشین آلات سنگین معدنی، تجهیزات کارخانجات فرآوری و سنگ های کوپ در نمایشگاه هایی که در کلانشهرها برگزار می شود، فراهم نیست و جمع آوری تمام این موارد در نمایشگاه سنگ شهر نیم ور یک نقطه قوت برای این نمایشگاه محسوب می شود.
وی بیان داشت: نمایشگاه سنگ نیم ور توسط بخش خصوصی برگزار شده و در این دوره نسبت به گذشته رشد داشته و امکان توسعه آن نیز وجود دارد.
مشاور ارشد اتاق بازرگانی ایران نزدیکی مکان این نمایشگاه به شهرهای پرجمعیت کشور و حضور در کنار معادن عظیم سنگ شهرستان محلات را از مزیت های نمایشگاه سنگ نیم ور برشمرد و افزود: اعضای صنعت سنگ ایران باید شرایطی را فراهم کنند تا با همفکری یکدیگر و حمایت بخش دولتی بتوانند به توسعه صادرات و افزایش سرمایه گذاری در این حوزه بپردازند.
معادن برای تهیه تجهیزات جدید با مشکل مواجه هستند
بهنام نیکفر، مدیرعامل نهمین نمایشگاه بین المللی سنگ ایران و رئیس کمیسیون معدن اتاق بازرگانی استان مرکزی اظهار داشت: در سال های گذشته نبود تکنولوژی در صنایع معدنی و فرآوری سنگ همواره یکی از مشکلات جدی در این حوزه بوده و اکنون با ورود تکنولوژی و دانش فنی به کشور بخشی از این مشکلات کاهش یافته است.
وی افزود: در معادن سنگ ایران ماشین آلات معدنی قدیمی و با بهره وری پایین مشغول به کار هستند و تهیه قطعات یدکی به دلیل قاچاق بودن آن ها بسیار مشکل است و دلالان این قطعات را با قیمت بسیار بالایی به فعالان بخش معدن ارائه می دهند.
نیکفر تصریح کرد: همچنین به دلیل نبود فاکتور خرید برای این قبیل قطعات، امکان جبران ارزش افزوده و مالیات برای معادن درجه دو بسیار مشکل است.
وی بیان کرد: در صورتی که ماشین آلات معدنی نوسازی شوند و دولت تسهیلات نوسازی به معادن واگذار کند، امکان صرفه جویی در سوخت تا هفتاد درصد وجود خواهد داشت که بر کاهش هزینه های تولید و حفظ محیط زیست بسیار موثر است.
نایب رئیس کانون سنگ ایران تاکید کرد: در چند سال گذشته تحریم های بانکی ضربه شدیدی به صادرات سنگ کشور وارد کرد و اکنون با تدبیر دولت شرایط کمی بهتر شده ولی هنوز زمینه صادراتی برای تولید کننده فراهم نشده است.
وضع عوارض صادراتی، میزان صادرات را کاهش داد
نیکفر گفت: پیش از وضع تحریم های اقتصادی، شرایط صادرات سنگ کوپ کشور بسیار خوب بود ولی با وضع عوارض صادراتی بر روی سنگ کوپ، صادرات متوقف شد و حضور سنگ ایران در بازارها و نمایشگاه های جهان کمرنگ شد تا جایی که از دوازده میلیون دلار صادرات در سال به هشتصد هزار دلار رسید.
وی با بیان اینکه یکی از راهکارهای حضور در بازارهای صادراتی، برگزاری و حضور در نمایشگاه های مختلف بین المللی است، افزود: در نمایشگاه نهم سنگ، نسبت به دوره قبل بیست و پنج درصد افزایش شرکت کننده را شاهد بودیم و حجم سنگ کوپ ارائه شده در این دوره از نمایشگاه هفتاد درصد افزایش داشت.
مدیرعامل نهمین نمایشگاه بین المللی سنگ ایران افزود: در نمایشگاه امسال برای سومین سال پیاپی بزرگ ترین سالن سنگ کوپ خاورمیانه به نمایش درآمده و این ظرفیت وجود دارد که نمایشگاه نیم ور به عنوان قطب سنگ کوپ کشور شناخته شود.
نیکفر ادامه داد: برای نمایشگاه سنگ نیم ور یک برنامه ریزی ده ساله صورت گرفته تا این نمایشگاه به یک پایگاه بین المللی سنگ تبدیل شده و بتواند با نمایشگاه های تراز اول دنیا رقابت کند.
با توجه به تاکید دولت بر کوچک سازی بدنه خود و اصل چهل و چهار قانون اساسی مبنی بر واگذاری امور به بخش خصوصی، اکنون نمایشگاه سنگ ساختمانی ایران در شهر نیم ور با سرمایه گذاری بخش خصوصی این امکان را فراهم آورده تا در رونق اقتصادی منطقه و ارزآوری و توسعه صادرات غیر نفتی گام بلندی برداشته شود و در این زمینه قطعا حمایت های دولت نقش موثری در افزایش سرمایه گذاری بخش خصوصی و رونق صادرات سنگ کشور خواهد داشت.
* مهر
