به گزارش نمایشگاه بین المللی سنگ ایران؛ سال آینده برای تمام ابعاد اقتصادی سرنوشت‌ساز است. چرخ‌های آسیاب صنعت، معدن و تجارت کشور روغن‌کاری شده و آماده است تا با وزیدن نخستین نسیم توسعه به حرکت دربیاید.در این شرایط به‌طور قطع همه بخش‌های کوچک و بزرگ اقتصادی متاثر از رونق صنعتی خواهند بود و وضعیت آنها نسبت به گذشته فرق خواهد کرد.

صنعت نمایشگاهی ایران به عنوان یکی از بخش‌های جذاب اقتصادی که البته در شرایط تحریم روی پای خودش ایستاده و روند صعود را هرچند کم‌فروغ طی کرده، آماده است که تغییرات شگرفی را در خود احساس کند. این تغییر چه در موارد کیفی مانند ساخت شهرک‌های نمایشگاهی در تهران، اصفهان و همدان و چه در قالب کمی و افزایش رویدادهای نمایشگاهی از همین حالا آغاز شده و در سال آینده غیر از اینکه اشتغالزایی چشمگیری را در این عرصه شاهد خواهیم بود، باید منتظر حضور ده‌ها و شاید صدها شرکت نمایشگاهی خارجی به‌ویژه از کشورهای اروپایی در استان‌های مختلف ایران باشیم.

عبدالکریم جلالی از چهره‌های شناخته شده نمایشگاهی در کشور است که بیش از سه دهه سابقه کار و فعالیت در این حوزه را دارد و برخی رویدادهای بااهمیت تقویم نمایشگاهی تهران مانند متافو، میدکس و بزرگترین نمایشگاه تاسیسات در خاورمیانه با پشتیبانی و نظارت او کلید می‌خورند.

این مدیر نمایشگاهی یکی از اعضای فعال اتحادیه جهانی نمایشگاه‌ها نیز هست؛ تجربه سی ساله جلالی ما را بر آن داشت تا برای گزارش نمایشگاهی آخر سال‌مان گفت‌وگویی با محوریت شرایط نمایشگاه‌های کشور در سال 1395 با وی داشته باشیم. محور اصلی این گفت‌وگو هشت عامل مهمی است که در کنار هم صنعت نمایشگاهی را شکل می‌دهند؛ از دولت و سایت‌داران و تشکل‌هاگرفته تا نقش تبلیغات و خدمات و در آخر سهم بزرگ بازدیدکنندگان، برگزارکنندگان و مشارکت‌کنندگان آیا رشد صنعت نمایشگاهی را می‌توان به عنوان شاخصی برای توسعه یافتگی دانست؟ بله.

از جمله شاخص‌های توسعه یافتگی در هر کشوری تعداد نمایشگاه‌های تخصصی است که با مشارکت دیگر بخش‌های اقتصادی برگزار می‌شود. این امر نشان‌دهنده رشد و پویایی صنایع و تولید در آن کشور است. با چنین دیدگاهی یکی از اقدامات جدی در صنعت نمایشگاهی ایران ایجاد زیرساخت‌های لازم ازجمله توسعه و بهینه‌سازی اماکن برگزاری نمایشگاه‌ها است.

در حال حاضر سالن‌های محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی تهران از نظر کیفیت نیاز به ارتقا داشته و همچنین نیازمند نوسازی و توسعه اساسی هستند که اختصاص بودجه عمرانی کافی یا مجوز بهره‌برداری از سرمایه‌های بخش خصوصی از جمله ضرورت‌های این امر است.

در کنار آن مجموعه شهر آفتاب و حتی یک سایت نمایشگاهی دیگر در تهران قابلیت فعالیت دارند. شاید فقط بتوان سایت‌های نمایشگاهی تبریز، مشهد و زنجان را به عنوان نمایشگاه‌های قابل‌قبول مطرح کرد.

البته اصفهان هم با شتابی که در ساخت سایت جدید دارد به زودی به یکی از قطب‌های مهم نمایشگاهی ایران با قابلیت برگزاری نمایشگاه‌های بین‌المللی با استانداردهای اتحادیه جهانی نمایشگاه‌ها تبدیل خواهد شد. در سایر شهرها متاسفانه شرایط اصلا مطلوب نیست.

به‌ طور قطع پیش از هر اقدام شتاب‌زده برای سرمایه‌گذاری در شهرها و مراکز استان‌ها باید نقشه راه صنعت نمایشگاهی ایران را ترسیم کرد تا براساس مأموریت تعریف شده برای آن سایت ظرفیت‌سازی انجام شود. با توجه به تغییرات اخیر در موقعیت بین‌المللی ایران و ارتباط خوبی که با کشورهای خارجی برقرار شده چه استراتژی و برنامه بلندمدتی می‌توان برای موفقیت صنعت نمایشگاهی ایران ترسیم کرد؟

این شرایط جدید در کنار تمام مزایایی که دارد ممکن است چالش‌ها و مشکلاتی را برای ما به وجود بیاورد. شرکت‌های برگزارکننده نمایشگاه ایران باید با چنگ و دندان از خود و عناوین‌شان در مقابل رویدادهای خارجی و مجریان اروپایی مراقبت کنند.

در هر صورت برای هر طیف فعال در این زمینه می‌توان نقشی تعیین کرد. نقشی که در صورت اجرای صحیح، بازی را به نفع ایران پیش خواهد برد. در درجه نخست معتقد هستم که دولت با ترسیم سیاست‌های کلی برگزاری نمایشگاه‌ها و حمایت از سرمایه‌گذاران در ساخت اماکن و مشارکت‌کنندگان به ویژه در بخش خارجی می‌تواند در این زمینه موثر باشد. صاحبان سایت‌ها نیز باید با تدبیر توسعه فضاهای نمایشگاهی و زیرساخت‌ها و واگذاری موضوع برگزاری و سایر موارد به اشخاص دیگر به سمت و سوی بدنه حرفه‌ای تخصصی حرکت کنند.

ضمن اینکه موظف هستند قوانین و دستورالعمل برگزاری را ساده‌تر کرده و براساس اصول اقتصاد آزاد و با نیت حمایت از برگزارکنندگان داخلی برنامه‌ریزی کنند. برای چندین تشکل کوچک و بزرگی که ایجاد شده چه فکری باید کرد؟ فکر می‌کنم تشکل‌ها در هر نمایشگاهی می‌توانند نقش حمایتی داشته باشند و به جای تعقیب منافع کوتاه‌مدت یا شخصی به منافع بلندمدت و جمعی بیندیشند و به اعتبار نمایشگاه‌ها بیفزایند و مانند اغلب تشکل‌های سایر کشورها به موضوعاتی همچون برگزاری همایش‌ها و کارگاه‌های آموزشی جانبی پرداخته و در امور اجرا دخالتی نداشته باشند، بلکه در سیاست‌گذاری مشارکت کنند.

اگرچه اغلب برگزارکنندگان بخش خصوصی در کشور خوشبختانه با وجود سال‌های سخت و پرزحمت دوران تحریم به خوبی از عهده کار برآمده و نمایشگاه‌هایی با اعتبار و در حد استانداردهای جهانی برگزار کردند. اما کماکان نیاز به تربیت نیروی انسانی و توسعه فعالیت‌ها به ویژه در سایر کشورها کاملا محسوس است. ضمن آنکه برخی از برگزارکنندگان از اساس به مقوله‌ای با عنوان اطلاع‌رسانی و تبلیغات نمایشگاه توجهی ندارند.

با توجه به اینکه در همه کشورها شرکت‌های برگزارکننده به عنوان نماد و پرچمدار فعالیت نمایشگاهی به شمار می‌روند، ارتقای سطح کمی و کیفی برگزاری ازجمله مهم‌ترین موارد است. البته برای این امر نیاز به صدور مجوزهای بلندمدت و واگذاری صدور مجوز به تشکل برگزارکنندگان و صاحبان سایت‌ها است و باید براساس قوانین جاری حقوق مادی و معنوی، منافع توسعه‌دهنده نمایشگاه که همان برگزارکننده است حفظ شود و فرصت طلبان بر سودای آن که با زحمت فراهم شده ننشینند.

در زمینه خدمات نمایشگاهی (گزینه‌های رفاهی) همواره کمبودهای بسیاری وجود داشته، مهم‌ترین خلأ در این زمینه چیست؟ خدمات نمایشگاهی در همه ابعادش با اهمیت است. بیشترین اشتغال در صنعت نمایشگاهی کشور در این بخش از جمله غرفه‌سازی و… است که نیاز به افزایش دانش روز و تزریق نیروهایی با تحصیلات مرتبط و خروج از مرزها و ایجاد فرصت‌های صدور خدمات دارد.

در کنار این موضوع مشارکت‌کنندگان نیز باید نقش خود را مهم قلمداد کنند. برگزاری دوره‌های آموزشی برای بهترین بهره‌برداری از حضور در نمایشگاه‌ها و برنامه‌ریزی به منظور حضوری پر رونق، موثر و آینده‌نگر از جمله نیازهای این ضلع مهم صنعت نمایشگاهی است.

در پایان نقش حیاتی بازدیدکنندگان را داریم. تمامی ارکان صنعت نمایشگاهی تلاش خود را برای تأمین نیاز و نظر بازدیدکنندگان انجام می‌دهند. بازتعریف جایگاه ویژه بازدیدکنندگان و ارائه خدمات مورد نیاز از جمله اماکن اقامتی (هتل‌ها) و سایر زیرساخت‌ها و همچنین ایجاد رستوران، سرویس بهداشتی، صرافی، بانک، بیمه، اینترنت و… در محل‌های برگزاری نمایشگاه ضروری است. در جمع‌بندی صحبت‌هایم باید بگویم که صنعت نمایشگاهی ایران ضمن حفظ جایگاه مجریان و برگزارکنندگان داخلی باید به سمت و سوی جذب بازدیدکنندگان خارجی حرکت کند تا بتواند به جایگاه نخست در خاورمیانه دست یابد.

* صمت